مدیریت سوء
در این بخش به بیان مدیریت سوء و ممنوع مىپردازیم. قرآن نشانههاى چنین
مدیران مساجد را با ذکر اوصاف و نشانههاى آن بازگو مىکند و ما به اختصار آنها
را مرور مىکنیم.
1 ـ منع از فعالیتهاى مؤمنان در مساجد
یکى از اهداف مهم در ساخت و عنران مساجد انجام فرائض دینى و عبادت در
مسجد است. در این صورت وقتى که شخصى مانع از این هدف گردد
بدون شک از جمله کسانى مىباشد که قرآن آنها را ستمگران به مساجد نامیده
است:
«مَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِى
خَرَابِهَا أُوْلَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَن یَدْخُلُوهَا إِلاَّ خَآئِفِینَ لهُمْ فِى الدُّنْیَا
خِزْیٌ وَلَهُمْ فِى الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیم».[33]
آرى، اینگونه افراد در نخستین گام خود از مسجد چهرهاى بىخاصیت
ارائه مىدهند تا آن جا که (مسجد) به عنوان قلب طپنده جهان اسلام در دستان
این نابخردان به صورت شى بىخاصیتى درمىآید که بود و نبود آن یکسان
است.
2 ـ تبدیل مسجد به پایگاه دشمنان امت اسلامى
مسجد ضرار نمونه بسیار روشنى از این نحوه مدیریت سوء است در حقیقت
منافقان قصد داشتند با تسلط بربنایى تحت نام مسجد، مکان امنى براى دشمنان
دین خدا درآورند.
«وَ الَّذِینَ اتخَذُوا مَسجِدا ضِرَارا وَ کفْرا وَ تَفْرِیقَا بَینَ الْمُؤْمِنِینَ
وَ إِرْصادا لِّمَنْ حَارَب اللَّهَ وَ رَسولَهُ مِن قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا
إِلا الْحُسنى وَ اللَّهُ یَشهَدُ إِنهُمْ لَکَذِبُونَ * لا تَقُمْ فِیهِ أَبَدا».[34]
باید توجه داشت در هر زمان و در هر سرزمینى این امکان هست که مسجد
به سهولت به دست اینگونه افراد قرار گیرد پس نباید مسجد ضرار را تنها
یک نمونه تاریخى غیرقابل تکرار تلقى کرد.
3 ـ تبدیل مسجد به مرکز نشر اندیشههاى کافران
یکى از اهداف بسیار مهم در بناى مسجد، اعتلاى نام خداوند است که از طریق
نشر افکار و اندیشههاى دینى صورت مىگیرد «...فى بیوت اذن اللّه ان ترفع
و یذکر فیها اسمه ...» و شگفت است که با اندکى غفلت از سوى مؤمنان،
امکان دارد کارآیى مساجد، به نقطه مقابل این هدف تبدیل گردد.
4 ـ استفاده از مسجد براى ایجاد تفرقه بین صفوف مؤمنان
وجود پر برکت مسجد در هر شهر و آبادى و در تمامى سرزمینهاى اسلامى
بدون شک نمادى از وحدت اسلامى است. در عین حال با مدیریت سوء افراد
فرصت طلب، در صورتى که زمینه براى آنها فراهم آید این عامل وحدتساز را
به عاملى وحدت سوز تبدیل مىکنند.
5 ـ استفاده ابزارى از مقدسات در مدیریت سوء
از آنجا که در امت اسلامى، افراد دقیق و آگاه کم نیستند طبیعتا اگر جریانى
و افرادى بخواهند با نفوذ در مدیریت مساجد به آن اهداف شیطانى خود جامه
عمل بپوشانند، کارى چندان آسان نخواهد بود. پس در اولین گام خود متوسل
به فریب کارى شده و با سوگند دروغ، خود را خیر خواه امت اسلامى نشان
مىدهند. پس براى مصون ماندن جامعه، نظارت همگانى بر عملکرد مدیران
شرط اساسى براى جلوگیرى از این سوء استفادههاى احتمالى است.
مىتوان گفت: اهتمام قرآن به ذکر آثار و نشانههاى مدیریت مطلوب در مساجد
و مدیریت سوء به قصد بالا بردن سطح آگاهى جامعه اسلامى بوده است
تا در نتیجه از بروز این پیامدهاى خطرناک و سوء در میان مردم مسلمان
جلوگیرى نماید.