1 . احمد بن محمد عن محمد بن یحیى عن طلحة بن زید عن جعفر بن محمد عن أبیه عن على علیه‏السلام قال: لا صَلاةَ لِمَنْ لَمْ یَشْهَدِ الصَّلَوَاتِ‏الْمَکْتُوباتِ مِنْ جِیَرانِ الْمَسْجِدِ اِذَا کَانَ فارِغا صَحِیْحا.[1]

         نماز همسایگان مسجد هنگامى که براى نمازهاى واجب در مسجد حاضر نمى‏شوند، نماز نیست، زمانى که سالم باشند و عذرى براى عدم حضور نداشته باشند.

          2 . جعفر بن محمدالأشعرى عن ابن‏القداح عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: اِشْتَرَطَ رَسُولُ‏اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله عَلَى جِیَرانِ الْمَسْجِدِ شُهُودَ الصَّلاةِ وَ قالَ: لَیَنْتَهِیَنَّ أَقْوَامٌ لا یَشْهَدُونَ الصَّلاةَ أَوْ لآمُرَنَّ مُؤَذَّنا یُؤَذَنُ ثُمَّ یُقِیمُ. ثُمَّ لَآمُرَنَّ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ بَیْتِى وَ هُوَ عَلِىُّ بنُ أَبى‏طالِبٍ فَلَیُحْرِقَنَّ عَلى أَقْوَامٍ بُیُوتَهُمْ بِحَزِم الْحَطَبِ لِأَنَّهُمْ لاَیَأتُونَ الصَّلاةَ.[2]      

    امام صادق علیه‏السلام مى‏فرمایند: پیامبر خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله بر همسایگان مسجد شرط کرد که در نمازها حاضر شوند و فرمودند: نزدیک است اقوامى که در نماز حضور پیدا نمى‏کنند، دستور دهم مؤذنى اذان گوید و اگر آنان حاضر نشوند، سپس دستور دهم مردى از أهل‏بیتم که على علیه‏السلامباشد.
خانه‏هاى آنان را بر سرشان بسوزاند، چون در نماز جماعت شرکت نمى‏کنند.

          3 . و عن رزیق، عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام، قال: شَکَتِ الْمَساجِدُ اِلَى اللّه‏ِ تَعالى الَّذِینَ لایَشْهَدُوَنَهَا مِنْ جِیْرانِها فَأَوحى اللّه‏ُ اِلَیْها وَ عِزَّتِى وَ جَلالِى لا قَبِلْتُ لَهُمْ صَلاَةً وَاحِدَةً وَ لا أَظْهَرْتُ لَهُمْ فِى‏النَّاسِ عَدَالَةً وَ لا نَالَتْهُمْ رَحْمَتِى وَ لا جَاورُونى فِى جَنَّتِى.[3]

         امام صادق علیه‏السلام مى‏فرمایند: مساجد، نسبت به آن دست از همسایگان خود که در مسجد حاضر نمى‏شوند به خداوند متعال شکایت نمودند، خداوند به مساجد وحى فرمود: به عزت و جلال خودم سوگند، یک رکعت نماز را هم از آنان قبول نخواهم کرد و در میان مردم عدالتى را از آنان آشکار نمى‏سازم. رحمت من آنان را شامل نمى‏شود و در بهشت همسایه و نزدیک به من نخواهند بود.

          4 . و عن رزیق قال: سمعت أباعبداللّه‏ علیه‏السلام یقول: رُفَعِ الَى أمِیْرَالمُومِنینَ علیه‏السلام بِالْکُوفَةِ أَنَّ قَوْما مِنْ جِیَرانِ الْمَسْجِدِ لایَشْهَدُونَ الصَّلاةَ جَماعةً فِى الْمَسجِدِ، فقال علیه‏السلام: لَیَحْضُرُنَّ مَعَنا صَلاتَنَا جَماعةً أَو لَیَتَحَوَّلُنَّ عَنَّا وَ لا یُجَاوِرنَّا وَ لا نُجاوِرُهُمْ.[4]

         امام صادق علیه‏السلام مى‏فرمایند: به حضرت امیر علیه‏السلام در کوفه خبر دادند، گروهى از همسایگان مسجد در نماز جماعت مسجد حاضر نمى‏شوند، امام علیه‏السلام فرمودند: یا حضور پیدا مى‏کنند با ما، یا کوچ مى‏کنند از نزد ما و همسایه‏ى ما نمى‏شوند و ما نیز همسایه‏ى آنان نخواهیم شد.

          5 . کما قال النبىُّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: لاصلاة لِجارِ الْمَسْجِدِ اِلاَّ فَى مَسْجِدِهِ.[5]

         همسایه‏ى مسجد نمازش قبول نمى‏شود مگر در مسجد.

          6 . روینا عن جعفر بن محمّدٍ عن أبیه عن آبائه علیه‏السلام عن عَلِىٍّ أنّه قال: لا صَلاَةَ لِجارِالْمَسْجِدِ الاَّ فِى الْمَسْجِدِ الاَّ أن یَکُونُ لَهُ عُذْرٌ أوبِهِ علَّةٌ فَقِیْلَ: و مَن جارُ الْمَسْجِدِ یا أمیرالمؤمنین علیه‏السلام؟ قال: مَنْ سَمِعَ النِّداءَ.[6]

         امیرالمؤمنین علیه‏السلام مى‏فرماید: همسایه مسجد چنانچه عذر یا بیمارى نداشته باشد نمازش جز در مسجد مقبول درگاه الهى نخواهد بود. از آن حضرت علیه‏السلام سؤال شد: همسایه‏ى مسجد چه کسانى هستند؟ فرمود: کسى که صداى اذان را بشنود.

          7 . و فى روایة أبى‏بصیر عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: مَنْ سَمِعَ النِّداءَ مِنْ جِیرانِ الْمَسْجِدِ فَلَمْ یُجِبْ فَلا صَلاةَ لَهُ.[7]

         أبى‏بصیر از امام صادق علیه‏السلام نقل مى‏کند که فرمودند: هر کس از همسایگان مسجد صداى اذان را بشنود و پاسخ ندهد، نمازش نماز نیست.

          8 . و روى محمد بن مسلمٍ عن أبى‏جعفر علیه‏السلام أَنَّهُ قال: لا صَلاَةَ لِمَنْ لا یَشْهَدُ الصَّلاةَ مِنْ جِیرَانِ الْمَسْجِدِ الاَّ مریضٌ أو مَشغُولٌ.[8]

         محمد بن مسلم از امام باقر علیه‏السلام نقل مى‏کند که فرمودند: نماز همسایگان مسجد نماز نیست مگر اینکه مریض باشند یا دلیل موجهى داشته باشند.

          9 . روى عن الصادق علیه‏السلام أنَّ رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله قال: وَ مَن قَرُبَتْ دَارُهُ مِنَ الْمَسْجِدِ لَزِمَه مِن حُضُورِ الْجَمَاعَةِ مَا لاَیَلْزَمُ مَن بَعُدَ مِنْهُ.[9]

         رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: کسى که خانه‏اش نزدیک مسجد است حضور در [نماز] جماعت بر او الزامى است برخلاف آن که خانه‏اش دور است.

روایات اهل‏سنّت

          1 . حدثنا عبداللّه‏ عن أبیه عن موسى بن داود عن ابن‏لهیعة عن بکر بن عمرو عن أبى‏عبدالملک عن حذیفة بن الیمان قال: قال رسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فَضْلُ الدّارِ القَرِیْبَةِ مِنَ الْمَسْجِدِ على الدار الشاسِعَةِ کَفَضْلِ الغازِى عَلَى القاعِدِ.[10]

         رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله مى‏فرماید: فضیلت خانه‏اى که نزدیک به مسجد است بر خانه‏اى که دور است مثل فضیلت کسى است که جهاد مى‏کند نسبت به کسى که در خانه‏اش نشسته است.