نمایش صفحات

 

          1 . أَحْمَد بن محمّدٍ عَنِ البرقى عَنِ القاسم بن یحیى عَن جَدِّهِ‏الْحَسَنِ بْنِ راشِدٍ عن أَبى‏بصیرٍ عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام عن آبائِهِ عَنْ عَلِىّ علیه‏السلام قال: مَنْ أَکَلَ شیئا مِنَ الْمُؤذِیاتِ رِیحُها فَلا یقرَبنَّ الْمَسْجِدَ.[1]

         امام صادق علیه‏السلام از پدرانش از على علیه‏السلام نقل مى‏کند که فرمودند: هر کس غذاهاى بدبو بخورد هرگز به مسجد نزدیک نشود.

          2 . على بن ابراهیم عن أبیه عن ابن ابى‏عمیر عن عمر بن أُذینة عن محمّدِ بن مسلمٍ عن أبى‏جعفر علیه‏السلام قال: سَأَلْتُهُ عَنِ أَکْلِ‏الثُّومِ فقالَ: إِنَّما نَهَى رسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله عَنْهُ لِرِیحِهِ فقالَ: مَنْ أَکَلَ هذِهِ الْبَقْلَةَالخَبِیْثَةَ[2] فَلا یَقْرَبْ مَسْجِدَنا، فَأَمَّا مَنْ أَکَلَهُ وَ لَمْ یَأتِ‏الْمَسْجِدَ فَلا بأسَ.[3]

         محمد بن مسلم مى‏گوید: از امام باقر علیه‏السلامدرباره خوردن سیر پرسیدم؟ فرمودند: پیامبر خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله بخاطر بویش از آن نهى کرد و فرمودند: هرکس این گیاه بدبو را بخوردنزدیک مسجد نشود ولى اگر بخورد و به مسجد نیاید، اشکالى ندارد.

         3 . مُحَمَّدِ بن یحیى عن احمد بن محمد عن الحسین بن سعید عن حمّادٍ عن شعیب عن أبى‏بصیر عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: سُئِلَ عَن أَکْلِ الثَّومِ والْبَصَلَ وَالکُرَّاثِ: فقال: لابأس بأکلِهِ نِیّا وَ فى الْقُدُورِو لا بَأسَ بِأَن یُتَدَاوَى بِالثُّومِ وَلکِن اِذَا أَکَلَ ذَلِکَ أَحَدُکُمْ فَلا یَخْرُج اِلَى‏الْمَسْجِدِ.[4]

         ابى‏بصیر مى‏گوید درباره خوردن سیر و پیاز و تره از امام صادق علیه‏السلام پرسیدم؟ فرمودند: اشکالى در خوردن خام و پخته‏ى آن‏ها نیست و نیز مانعى ندارد که با سیر مداوا و معالجه کنند، ولى در این حالت به مسجد نباید رفت.

          4 . عدّةٌ من أصْحابَنا عن احمد بن مُحَمَّد بن خالدٍ عن عثمانَ بن عیسى عن عبداللّه‏ بن مُسکان عَنِ الحَسَن الزَّیات قال: لَمَّا أَن قَضَیْتُ نُسُکِى مَرَرْتُ بِالْمَدِینَةِ فَسَألتُ عَن أَبِى جعفرٍ علیه‏السلام: فقال: هُوَ بِیَنْبُعَ فَأَتیتُ یَنْبُعَ فقال لِى: یا حَسَنُ مَشَیْتَ اِلى هاهُنَا؟ قُلْتُ: نَعَمْ جُعِلْتُ فِداکَ کِرهْتُ أَن أخْرُجَ وَ لا أَراکَ فقال علیه‏السلام: انِّى أَکَلْتُ مِنْ هَذِهِ‏الْبَقْلَةِ یَعْنِى‏الثُّومِ فَأَرَدْتُ أَنْ تَنَحَّى عَنْ مَسْجِدِ رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله.[5]

         حسن زّیات مى‏گوید: هنگامى که مناسک حج را تمام کردم به مدینه رفتم و از امام باقر علیه‏السلام جویا شدم؟ گفتند: در ینبع (نام بخشى از زمین‏هاى مدینه) است! به ینبع آمدم، فرمودند: اى حسن، در جستجوى من به اینجا آمدى گفتم: بله فدایت شوم، مرا خوش نیامد که خارج شوم و شما را ملاقات نکنم. امام فرمودند: من سیر خورده بودم و خواستم که از مسجد رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهدور باشم.

          5 . أخبرنى على بن حاتم عن محمدبن جعفر الرزّاز عن عبداللّه‏ بن محمّد بن خلف عن الحسن بن   على الوشاء عن محمد بن سنان قال: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللّه‏ِ علیه‏السلام عَنْ أَکْلِ الْبَصَلِ وَالْکُرَّاثِ: فَقَالَ: لاَ بَأْسَ بِأَکِلْهِ مَطْبُوخا وَ غَیْرَ مَطْبُوخٍ وَ لکِنْ انْ أَکَلَ مِنْهُ مَا لَهُ أَذًى فَلا یَخْرُجْ الَى‏الْمَسْجِدِ کَرَاهِیَةَ أَذَاهُ عَلَى مَنْ یُجَالِسُ.[6]

        محمد بن سنان مى‏گوید: از امام صادق علیه‏السلام درباره‏ى خوردن پیاز و تره سؤال کردم؟ فرمودند: در خوردن آن، به صورت پخته و خام اشکالى وجود ندارد ولى اگر آن‏قدر بخورد که موجب اذیت دیگران شود، نباید به مسجد برود.

          6 . حدثنا محمد بن موسى بن المتوکل عن على بن الحسین السعدآبادى عن أحمد بن أبى‏عبداللّه‏ عن أبیه عن فضالة عن داود بن فرقد عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: قَالَ رَسُولُ‏اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: مَنْ أَکَلَ هَذِهِ‏الْبَقْلَةَ فَلاَیَقْرَبْ مَسْجِدَنَا وَ لَمْ یَقُلْ اِنَّهَا حَرَامٌ.[7]

         به روایت امام صادق علیه‏السلام رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: هر کس این گیاه بدبو (سیر) را بخورد نزدیک مسجد ما نشود. و نفرمود که خوردن آن حرام است.

          7 . محمد بن الحسین الرّضى فى (المجازات‏النبویة) قال: قال صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: مَنْ أَکَلَ مِنْ هَاتَیْنِ‏الْبَقْلَتَینِ فَلاَ یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنا فَمَنْ کَانَ آکِلُهُا لا بُدَّ فَلْیِمُتْهُما[8] طَبْخا.[9]

         پیامبر خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهفرمودند: هرکس از این دو گیاه بدبو بخورد: نزدیک مسجد نشود، پس هرکس از آن دو مى‏خورد، آن را بپزد تا بوى آن از بین برود.

 

روایات اهل‏ سنت

          1 . قال النبىّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: مَنْ أَکَلَ الثُّومِ أَوِالْبَصَلَ مِنَ الْجُوعِ أَوْ غَیْرِهِ فَلا یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنا.[10]

         پیامبر صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله فرمودند: کسى که سیر یا پیاز بخورد ـ چه بخاطر گرسنگى یا به هر دلیل دیگرـ پس نزدیک مسجد نشود.

          2 . حدثنا مسدد عن یحیى عن عبیداللّه‏ عن نافع عن ابن عمر: أَنَّ النَّبِىَّ صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله قَالَ فى غَزْوَةِ خَیبَرَ: مَنْ أَکَلَ مِن هَذهِ‏الشَّجَرَةِ ـ  یَعْنِى الثُّومَ ـ فَلا یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا.[11]

         همانا پیامبر صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله در غزوه‏ى خیبر فرمودند: کسى که از این درخت بدبو ـ یعنى سیرـ بخورد پس نزدیک مسجد نشود.

          3 . حدثنا عبداللّه‏ بن محمد عن أبو عاصمٍ عن ابن جُرَیْجِ عن عطاء عن جابر بن عبداللّه‏ قال: قال‏النَّبِىُّ صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله: مَنْ أَکَلَ مِنْ هذهِ‏الشَّجَرَةِ ـ یُرِیدُ الثُّومَ ـ فَلا یَغشَانَا فِى مَساجِدِنا: قُلتُ: ما یَعْنِى به؟ قالَ: ما أَراهُ یَعْنِى اِلاَّ نِیئَةُ.[12]

         پیامبر صلى‏ الله ‏علیه ‏و‏آله فرمودند: هرکس از این درخت ـ مقصود سیر ـ بخورد: پس خود را در مسجد به ما نشان ندهد. پرسیدم مقصود چیست؟ گفت: نمى‏دانم ولى ظاهرا مقصود سیر خام است [کنایه از اینکه هر کس سیر خام بخورد به علّت بوى بد آن در نزد ما و مسجد ما حاضر نشود.]

          4 . حدثنا سعید بن عفیر عن ابن وهب عن یونس عن ابن شهاب: زعَمَ عطاء أنَّ جابر بن عبداللّه‏ زَعَمَ: أنَّ النبىَّ صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله قال: من اکل ثوما أَو بَصَلاً فَلْیَعتَرِلْنَا. أو قال: فَلْیَعْتَزِلْ مَسْجِدَنا أَوْ لَیَقْعُدْ فِى بَیْتِهِ.[13]

         جابر بن عبداللّه‏ انصارى مى‏گوید: پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: هر کسى که سیر یا پیاز بخورد از ما کناره بگیرد یا فرمود: از مسجد کناره گیرد یا فرمود: در خانه‏اش بنشیند.

          5 . حدثنا ابومعمر عن عبدالوارث عن عبدالعزیز قال: سَأَلَ رَجُلٌ أَنَسَا: ما سَمِعْتَ نَبِىَ‏اللّه‏ صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏آله یَقُولُ فِى الثُّومِ؟ فقال: قَالَ النّبىُّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: مَن أَکَلَ مِنْ هذهِ الشَّجَرَةِ فَلا یَقْرَبَنا ـ أوـ لاَ یُصَلّیَنَّ مَعَنا.[14]

         مردى از انس سؤال کرد: نشنیده‏اى پیامبر صلى‏ الله ‏علیه‏ و‏آله در مورد سیر چه مى‏فرماید؟ انس گفت: پیامبر صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله فرمودند: هر کس از آن بخورد نزدیک ما نشود یا با ما نماز نگزارد.

          6 . حدثنا أبوبکر بن أبى‏شیبة عن ابن‏نمیر، قال: و حدثنا محمد بن عبداللّه‏ بن نمیر حدثنا أبى عن عبیداللّه‏ عن نافعٍ عن ابن عُمَرَ أنَّ رَسُولَ اللّه‏ صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله. قال: مَنْ أَکَلَ مِنْ هَذِهِ الْبَقْلَةِ فَلا یَقْرَبَنَّ مَساجِدَنَا حَتَّى یَذْهَبَ رِیحُها یَعْنِى‏الثُّومَ.[15]

         پیامبر خدا صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله فرمودند: هر کس از این گیاه بخورد، نزدیک مسجد نشود تا زمانى‏که بوى آن از بین برود و مقصودش از گیاه سیر بود.

          7 . و حدثنى محمدبن رافعٍ و عبد بن حُمَید (قال عبد أخبرنا و قال ابن رافعٍ حَدثنا عبدالرزاق) أخبرنا معمر عن الزهرى عن ابن‏المسیب عن أبى‏هریرة قال: قالَ رَسُولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله: مَن أَکَلَ مِن هذه الشَجَرة فَلا یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنا و لا یُؤذِیَنَّا بِریحِ الثُّومِ.[16]

         رسول خدا صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله فرمودند: کسى که از این درخت بخورد، به مسجد ما نزدیک نشود و با بوى سیر ما را اذیت نکند.

          8 . حدثنا ابوبکر بن أبى‏شیبة عن کثیرُبن هشام عن هشام الدّستوائِىِّ عَن أَبِى‏الزُّبَیْرِ عَن جابرٍ قالَ: نَهَى رسولُ اللّه‏ عَنْ أَکْلِ الْبَصَلِ وَ الکُرَّاثِ فَغَلَبَتْنَا الْحَاجَةُ. فَأَکَلْنا مِنْها فقال: مَن أَکَلَ مِنْ هذِهِ الشَّجَرَة الْمُنْتِنَةِ فَلا یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا، فإنَّ الْمَلاَئِکَةَ تَأَذَّى مِمَّا یَتَأَذَّى مِنْهُ الاِنْسُ.[17]

         نهى فرمود رسول خدا صلى‏ الله ‏علیه ‏و‏آله از خوردن پیاز و سیر، و ما نیاز به آن پیدا کردیم، پس خوردیم. حضرت فرمودند: هر کس از این گیاه خورده است نزدیک مسجد نشود. همانا ملائکه اذیت مى‏شوند از آنچه که انسانها نیز به آن اذیت مى‏شوند.

          9 . و حدثنى محمدُ بن حاتم عن یحیى بن سَعیدٍ عن ابن‏جُرَیجٍ، قَالَ: أخبرنى عطاءٌ عن جابر بن عَبْدِاللّه‏ِ عَنِ النَّبِىِّ صلى‏ الله‏ علیه ‏و‏آله قال: مَن أکَلَ مِنْ هذِهِ الْبَقْلَةِ. الثَّومَ (و قال مَرَّةً: مَن أَکَلَ‏الْبَصَلَ وَالثّومَ والْکُرَّاثَ) فَلایَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنا فانَّ الملائِکَةَ تَتَأذّى مِمَّا یَتَأَذى مِنْهُ بَنُو آدَمَ.[18]

         جابر بن عبداللّه‏ مى‏گوید: پیامبر صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏آله فرمودند: هرکس از این گیاه یعنى سیر بخورد (و یک بار فرمود: هر کس پیاز و سیر و تره بخورد) پس نزدیک مسجد ما نشود. زیرا ملائکه ناراحت مى‏شوند از آنچه که فرزندان آدم از آن اذیت و ناراحت مى‏شوند.

          10 . حدثنى عمروا لنَّاقِدُ عن اسماعیل بنُ عُلیَّة عن الجریرى عن ابى‏نضرة عن ابى‏سعید قال : لم نعد أن فتحت خیبر فوقعنا أَصحاب رسول اللّه‏ صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏آله فى تلک البقلة: الثَّومَ والنّاس جیاعُ فأَکَلْنَا منها أَکَلاً شدیدا، ثُمَّ رُحْنا اِلَى الْمَسْجِدِ فَوَجَدَ رَسُولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله الرِّیْحَ فَقالَ: مَنْ أَکَلَ مِنْ هِذهِ‏الشَّجَرَهِ‏الْخَبِیْثَةِ شیئا فَلا یَقرَبَنَّا فِى الْمَسْجِدِ فقالَ النَّاسُ: حُرِّمَتْ حُرِّمَتْ فَبَلَغَ ذَاکَ النَّبِىَّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهفقال: أَیُّهَا النَّاسُ، انَّهُ لَیْسَ بِى تَحْرِیْمُ ما أَحَلَّ اللّه‏ُ لِى وَلَکِنَّها شَجَرَةٌ أَکْرَهُ رِیحَها.[19]

         بعد از فتح خیبر با اصحاب رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله در زمینى که گیاه بدبو ـ سیر و پیاز ـ داشت فرود آمدیم و بسیار خوردیم، سپس به مسجد آمدیم. پیامبر خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهبوى بد را فهمید. پس فرمودند: کسى که از این گیاه بدبو بخورد؛ نزدیک ما در مسجد نشود. مردم گفتند: حرام شد! حرام شد. این خبر به پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله رسید، پس فرمودند: اى مردم من نمى‏توانم آنچه را که خداوند حلال کرده است، حرام کنم! و لکن بوى بد این گیاه مرا مى‏آزارد.

 

 

 

 

 



[1]تهذیب‏الاحکام، ج 3 ، ص 255 ، ح 28 . سند شیخ طوسى به احمدبن محمد در صفحه 72 ذکر شد. وسائل‏الشیعة، ج 5 ، ص 228 ، ح 6406 / شیخ صدوقره در «الخصال» روایت را با این سند نقل مى‏کند: حدثنا ابى(ره) عن سعد بن عبداللّه‏ عن محمد بن عیسى بن عبید الیقطینى عن القاسم بن یحیى عن جدّه الحسن بن راشد عن أبى‏بصیر و محمد بن مسلم عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام قال: حدثنى أبى عن جدّى عن أبائه علیه‏السلامأن أمیرالمؤمنین علیه‏السلام.. این روایت معروف به حدیث أربع مأة است وبیش از بیست و هفت صفحه از کتاب را به خود اختصاص داده است، ج 2 ، ص 238 ـ 210 .

[2] .  در علل الشرایع کلمه «المنتنة» آمده است.

[3]الکافى، ج 6 ، ص 374 ـ 375 ، ح 1. مثل این روایت را شیخ صدوق در علل‏الشرایع: ابىره عن سعد بن عبداللّه‏ عن محمد بن الحسن عن ابن ابى‏عمیر ابن اذینه، ج 2 ، ص 519 / من لایحضره‏الفقیه، ج 3 ، ص 358 ، ح 4269 ، سند شیخ صدوق به عمر بن اذینه در مشیخه این چنین است: و ما کان فیه عن عمر بن اذینة: فقد رویته عن أبى عن سعد بن عبداللّه‏ عن احمد بن محمد بن عیسى عن الحسین بن سعید عن محمد بن أبى‏عمیر عن عمر بن أُذَیْنَة. شیخ طوسى در تهذیب سندش اینست: الحسین بن سعید عن محمد بن ابى‏عمیر عن عمر بن اذنیه... سند شیخ طوسى به حسین بن سعید در صفحه 73 ذکر شد، ج 9 ، ص 96 ، ح 154 / استبصار، ج 4 ، ص 92 ، ح 2 / وسائل‏الشیعة، ج 5 ، ص 226 ، ح 6398 / بحارالأنوار، ج 63 ، ص 247 .

[4]الکافى، ج 6 ، ص 375 ، ح 2 / وسائل‏الشیعة، ج 5 ، ص 226 ، ح 6399 / استبصار، ج 4 ، ص 94 ، ح 3 . روایت از حسین بن سعید عن حماد بن عیسى مثله. سند شیخ به حسین بن سعید در صفحه 73 ذکر شد. / نظیر این روایت با کمى تفاوت در متن با این سند در محاسن آمده است: عن محمد بن على عن عبیس بن هشام عن عبدالکریم‏الخثعمى عن سماعة عن أبى‏عبداللّه‏ علیه‏السلام... ج 2، ص 523، ح 743 / من لایحضره‏الفقیه، ج 3 ، ص 358 ، ح 4268 .

[5]الکافى، ج 6 ، ص 375 / المحاسن، ج 2 ، ص 523 ، ح 744 / وسائل‏الشیعة، ج 5 ، ص 226 ، ح 6400 / بحارالانوار، ج 63 ، ص 250 .

[6]علل الشرایع، ج 2 ، ص 519 ـ 520 ، ح 2 . نظیر این روایت را با کمى تفاوت احمد بن محمد البرقى در «المحاسن» از وشاء و اواز ابن‏سنان نقل مى‏کند. ج 2 ، ص 512 ، ح 686 / وسائل الشیعة، ج 5 ، ص 227 ، ح 6401 / بحارالأنوار، ج 81 ، ص 9 .

[7]علل الشرایع، ج 2 ، ص 520 ، ح 3 / المحاسن، ج 2 ، ص 523 ، ح 745 / وسائل الشیعة، ج 5 ، ص 227 ، ح 6402 . نظیر این روایت را شیخ طوسى از حسین بن سعید و اواز فُضاله... و با اختلاف اندکى در متن نقل مى‏کند، تهذیب‏الأحکام، ج 9 ، ص 96 ، ح 153 . سند شیخ طوسى به حسین بن سعید در صفحه 73 ذکر شد. بحارالأنوار، ج 81 ، ص 9 .

[8] .  و فى روایة اخرى فلیمثهما طبخا، أى فلیطبخهما حتى تتفتتا فتنماثا. المجازات‏النبویة، ص 79 .

[9]المجازات‏النبویة، ص 78 / وسائل‏الشیعة، ج 5 ، ص 227 ـ 228 ، ح 6404 / بحارالأنوار، ج 63 ، ص 205 .

[10]صحیح‏البخارى، ج 1 ، ص 207 .

[11] .  همان / در صحیح مسلم «فلا یأتین‏المساجد» آمده است. ج 2 ، ص 79 .

[12] .  همان / در صحیح مسلم: حدثنا اسحاق بن ابراهیم عن محمد بن بکر. قال: و حدثنى محمد بن رافع عن عبدالرزاق جمیعا عن ابن جُرَیجٍ، ج 2 ، ص 80 .

[13] .  همان / در صحیح مسلم: حدثنى أبوطاهر و حرملة عن ابن وهب... مثله، ج 2 ، ص 80 .

[14] .  همان ، ص 208 / در صحیح مسلم: حدثنى زهیر بن حرب عن اسماعیل ـ یعنى: ابن عُلَیَّةَ. عن عَبدالعزیز و هو ابن صُهَیْبِ مثله ج 2 ،.    

[15]صحیح مسلم، ج 2 ، ص 79 .

[16] .  همان.

[17] .  همان، ج 2 ، ص 79 ـ 80 .

[18] .  همان، ج 2 ، ص 80 .

[19] .  همان، ج 2 ، ص 80 .