1 . محمد بن یحیى عن احمد بن محمد
عن على بن الحکم عن معاویة بن وهب قال: قُلْتُ لِأَبىعَبْدِاللّه علیهالسلام: هَلْ
قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلىاللهعلیهوآله: مَا بَیْنَ بَیْتِى وَ مِنْبَرِى
رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِالْجَنَّةِ فَقَالَ: نَعَمْ وَ قَالَ: بَیْتُ عَلِىٍّ وَ فَاطِمَةَ
علیهاالسلام مَا بَیْنَ الْبَیْتِالَّذِى فِیهِ
النَّبِىُّ صلىاللهعلیهوآله اِلى الْبَابِ الَّذِى یُحَاذِى
الزُّقَاقَ اِلَى
الْبَقِیعِ، قَالَ: فَلَوْ دَخَلْتَ مِنْ ذَلِکَ
الْبَابِ وَالْحَائِطُ مَکَانَهُ أَصَاب مَنْلِبَکَ الأَیْسَرَ ثُمَّ سَمَّى سَائِرَ
الْبُیُوتِ وَ قَالَ: قَالَ رَسُولِاللّهِ صلىاللهعلیهوآله: الصَّلاَةُ
فِى مَسْجِدِى تَعْدِلُ أَلْفَ صَلاَةٍ فِى غَیْرِهِ اِلاَّ الْمَسْجِدَالْحَرَامَ
فَهُوَ أَفْضَلُ.
معاویه بن وهب مىگوید: به امام
صادق علیهالسلامعرض کردم: آیا رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود
که (فاصله) مابین خانه و منبرم باغى از باغهاى بهشت است؟ امام علیهالسلام فرمودند:
بله، راوى مىگوید: امام فرمود: خانه على و فاطمه علیهماالسلام نیز
مابین خانه پیامبر تا درى که محاذّى کوچهاى است که به بقیع مىرسد، و فرمود: اگر از
این در داخل شوى، دیوار در سمت شانه چپ تو قرار خواهد گرفت و سپس بقیه خانهها را نام
بردند و فرمودند که رسول خدا صلىاللهعلیهوآلهفرمود:
یک نماز در مسجد من معادل هزار نماز در غیر این مسجد است مگر مسجدالحرام که او بافضیلتتر
است.
2 . عن رسول اللّه صلىاللهعلیهوآله فى
وصیته لِأَبَاذَرٍّ ـ فى
حدیث ـ قال: یا أَبَاذَرٍّ صَلاَةٌ فِى مَسْجِدِى هَذَا تَعْدِلُ مِائَةَ أَلْفِ صَلاَةٍ فِى غَیْرِهِ مِنَ الْمَسَاجدِ الاَّ الْمَسْجِدَالْحَرَامَ
و صَلاَةُ فِىالْمَسْجِدِالْحَرَامِ تَعْدِلُ مِائَةَ أَلَفِ صَلاةٍ فى غَیْرِهِ.
رسول خدا صلىاللهعلیهوآله در
وصیت به اباذر فرمودند: اى ابوذر! یک نماز در مسجد من معادل یکصد هزار نماز در غیر
این مسجد از مساجد دیگر است، مگر مسجدالحرام که یک نماز در مسجدالحرام معادل یکصد هزار
نماز در غیر خودش است.
3 .
عدة من أصحابنا عن احمد بن محمد عن على بن الحکم عن أبىسلمة عن هارون بن خارجة قال:
الصَّلاَةُ فِى مَسْجِدِالرَّسُولِ صلىاللهعلیهوآله تَعْدِلُ
عَشْرَةَ آلاَفِ صَلاَةٍ.
نماز در مسجد پیامبر صلىاللهعلیهوآله معادل
ده هزار نماز در (مساجد) دیگر است.
4 . على بن ابراهیم عن أبیه و محمد
بن اسماعیل عن الفضل بن شاذان عن ابىابنعمیر و صفوان بن یحیى عن معاویة بن عمّار
قال: قال أبوعبداللّه علیهالسلام: اِذَا
فَرَغْتَ مِنَ الدُّعَاءِ عِنْدَ قَبْرِالنَّبِىِّ صلىاللهعلیهوآله فَائتِ
الْمِنْبَرَ فَامْسَحْهُ بِیَدِکَ وَ خُذْ بِرُمَّانَتَیْهِ وَ هُمَا السُّفْلاَوَانِ
وَامْسَحْ عَیْنَیْکَ وَ وَجْهَکَ بِهِ فَاِنَّهُ یُقَالُ اِنَّهُ شِفَاءُ الْعَیْنِ
وَ قُمْ عِنْدَهُ فَاحْمَدِاللّهَ وَ أَثْنِ عَلَیْهِ وَسَلْ حَاجَتَکَ فَاِنَّ رَسُولَ
اللّه صلىاللهعلیهوآله قالَ: ما بَیْنَ مِنْبَرِى وَ بَیْتِى
رَوْضَةٌ مِنْ رِیاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنْبَرِى عَلَى تُرْعَةٍ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ
وَالتُّرْعَةُ هَِى الْبَابُ الصَّغِیْرُ. ثُمَّ
تَأتِى مقام النبى صلىاللهعلیهوآله فَتُصَلّى فیه ما بدا
لک فَإذا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ فَصَّلِ على النَّبِىِّ صلىاللهعلیهوآله و اِذَا
خَرَجْتَ فَاصْنَعْ مِثلَ ذَلِکَ وَ أَکْثِرْ مِنَ الصَّلاةِ فى مَسْجِدِ الرَّسُولِ
صلىاللهعلیهوآله.
امام صادق علیهالسلام مىفرماید:
هنگامى که از دعا در نزد مرقد مطهر پیامبر صلىاللهعلیهوآله فارغ
شدى، نزدیک منبر حضرت بیا و دو پایه آن را بگیر و بر چشمان و صورتت با دستى که بر پایههاى
منبر است دست بکش. که گفته مىشود: شفاى چشم است و در نزد منبر بایست، پس خدا را ستایش
کن و بر او درود و ثنا بفرست و حاجتت را بخواه؛ همانا رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود:
ما بین منبر و خانهام باغى از باغهاى بهشت است و منبرم بر درى از درهاى بهشت قرار
گرفته است. سپس به مقام پیامبر صلىاللهعلیهوآلهمىآیى
و در آن نماز مىخوانى آنچه بتوانى. پس هنگامى که داخل مسجد مىشوى و همچنین هنگامى که خارج مىشوى بر
پیامبر درود بفرست، و در این مسجد زیاد نماز بخوان.
5 . محمد بن یحیى عن احمد بن محمد
عن ابنفضال عن جمیل عن أبىبکر الحضرمى عن أبىعبداللّه علیهالسلام قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلىاللهعلیهوآله: مَا بَیْنَ بَیْتِى وَ مِنْبَرِى
روضة مِنْ رِیاضِالْجَنَّةِ وَ مِنْبَرِى عَلَى تُرْعَةٍ مِن تُرَعِ الْجَنَّةِ وَ
قُوَائِمُ مِنْبَرى رُبَّتْ فِى
الْجَنَّةِ قَالَ: قُلْتُ هِىَ رَوْضَهُالْیَوْمِ؟ قَالَ: نَعَمْ اِنَّهُ لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ
لَرَأَیْتُمْ.
امام صادق علیهالسلام فرمودند:
پیامبر خدا صلىاللهعلیهوآله فرمود: ما بین خانهام و منبرم
باغى از باغهاى بهشت است و منبرم بر درى از درهاى بهشت است و پایههاى منبرم از بهشت
بالا آمده است [همانگونه که در پاورقى آمده: گویا
مقصود اینست که بهشت نیز همچون منبرم درجات دارد و پله به پله است]، راوى
مىگوید عرض کردم: ما بین خانه و منبر امروز هم بوستان است؟ حضرت فرمود: آرى اگر پردهها
کنار مىرفت یقینا مىدیدید.
6 . و روى أن زَیْنَالعابِدِینَ
علیهالسلام مَرَّ بِرَجُلٍ وَ هُوَ قَاعِدٌ
عَلى بَابِ رَجُلٍ، فَقَالَ لَهُ: مَا یُقْعِدُکَ عَلَى بابِ هَذا الْمُتْرَفِ الْجَبَّارِ؟
فَقالَ: الْبَلاءُ، قالَ: قُمْ فَأُرْشِدُکَ اِلى بَابٍ خَیْرٍ مِنْ بابِهِ وَ اِلى
رَبٍّ خَیْرٍ لَکَ مِنْهُ فَأَخَذَ بِیَدِهِ
حَتّى انْتَهى بِهِ اِلى الْمَسْجِدِ، مَسْجِدُ رَسُولِاللّهِ صلىاللهعلیهوآله، ثُمَّ
قَالَ: اسْتَقْبِلِالْقِبْلَةَ وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ ارْفَعْ یَدَیْکَ اِلَى
اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فَأَثْنِ عَلَى اللّهِ وَ صَلِّ عَلَى رَسُولِهِ صلىاللهعلیهوآله ثُمَّ
ادْعُ بِآخِرِ الْحَشْرِ وَسِتَّ آیاتٍ مِنْ أَوَّلِ الْحَدِیْدِ وَ بِالْآیَتَیْنِ
اللَّتَیْنِ فِى آلِعِمْرانَ ثُمَّ
سَلِاللّهَ سُبْحَانَهُ فَاِنَّکَ لاتَسْأَلُ شَیْئا الاَّ أَعْطَاکَ.
و روایت شده است که امام سجاد علیهالسلام از
کنار مردى که بر در خانه شخصى نشسته بود عبور مىکرد، پس فرمود: چه چیزى تو را بر در
خانه این مرد خوشگذران و ستمگر نشانده است؟ جواب داد: بلاء (مشکلات و حاجت خواستن).
امام فرمود: بلند شو که اکنون تو را بهدرى راهنمایى کنم که از در خانه او بهتر است
و به صاحبى که براى تو از او بهتر است، پس دست او را گرفت تا به مسجد رسول خدا صلىاللهعلیهوآلهرسیدند،
سپس فرمود: رو به قبله کن و دو رکعت نماز بگذار و دستهایت را به سوى خداوند متعال
بردار و او را ثنا بگو و بر رسولش درود بفرست و با نامهایى که در پایان سوره حشر آمده
و شش آیه از اول سوره حدید و دو آیهاى که در سوره آلعمران وارد شده، خداوند را بخوان
و حاجتت را بخواه، پس بدان که تو هر چیزى را بخواهى به تو عطا مىفرماید.
7 . سهل بن زیاد عن احمد بن محمد
عن حماد بن عثمان عن جمیل بن دراج قال: سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللّهِ علیهالسلامیَقُولُ:
قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلىاللهعلیهوآله مَا بَیْنَ مِنْبَرِى وَ بُیُوتِى
رَوضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنبَرِى عَلَى تُرْعَةٍ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ
وَ صَلاَةٌ فِى مَسْجِدِى تَعْدِلُ أَلْفَ صَلاَةٍ فِیَما سِوَاهُ مِنَ الْمَسَاجِدِ
الاَّ الْمَسْجِدَالْحَرَامَ. قَالَ جَمیلٌ قُلْتُ لَهُ: بیوت النَّبِىِّ وَ بَیْتُ
عَلِىٍّ مِنْهَا؟ قَالَ: نَعَمْ وَ أَفْضَلُ.
جمیل بن دراج مىگوید: شنیدم امام
صادق علیهالسلاممىفرمود: رسول خدا صلىاللهعلیهوآله فرمودند:
مابین منبر و خانهام باغى از باغهاى بهشت است و منبرم بر درى از درهاى بهشت قرار
دارد و نماز در مسجد من معادل هزار نماز در غیر این مسجد از مساجد دیگر است مگر مسجدالحرام.
جمیل مىگوید: به امام عرض کردم: آیا خانه پیامبر و على از مسجد است یعنى بخشى از مسجد
پیامبر محسوب مىشود؟ امام علیهالسلام فرمود:
بله، و فضیلت آنها بیشتر است.
8 . الحسین بن سعید عن صفوان و فضالة
و ابن ابىعمیر عن جمیل بن دراج قال: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللّهِ علیهالسلام عَنْ
مَسْجِدِ رَسُولِ اللّهِ صلىاللهعلیهوآله کَمْ
تَعْدِلُ الصَّلاَةُ فِیهِ؟ فَقَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّهِ صلىاللهعلیهوآله: صَلاةٌ
فى مَسْجِدِى هَذَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ صَلاَةٍ فى غَیْرِهِ الاَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامِ.
از امام صادق علیهالسلامسؤال
کردم نماز در مسجد رسول خدا صلىاللهعلیهوآله با
چه چیزى برابرى مىکند؟ فرمود: رسول خدا صلىاللهعلیهوآلهفرمود:
نماز در مسجد من برتر از هزار نماز در غیر این مسجد است مگر در مسجدالحرام.
9 . حدثنا الشیخ ابوجعفر محمد بن
الحسن بن على الطوسى عن جماعة عن أبىالمفضل عن أبوالعباس احمد بن محمد بن سعید عن
محمد بن المفضل بن ابراهیم عن على بن حسانالواسطى عن عبدالرحمن بن کثیر عن جعفر بن
محمد عن جده على بن الحسین علیهمالسلام قال:
لمّا اجمع الحسن بن على علیهالسلامعلى صلح معاویة... فقام الحسن علیهالسلام فخطب...
وَ جَعَلَ الصَّلاةَ فِى مَسْجِدِ رَسُولِ اللّهِ صلىاللهعلیهوآله بِأَلْفِ
صَلاَةٍ فِى سائِرِ الْمَساجِدِ اِلاَّ مَسْجِدَ خَلِیلهِ اِبْرَاهِیمَ علیهالسلام بِمَکَّةَ
وَ ذلِکَ لِمَکانِ رَسُولِاللّهِ صلىاللهعلیهوآله بیْنَ
رَبِّهِ... .
امام سجاد علیهالسلام مىفرماید:
چون که [عمویم] امام مجتبى علیهالسلام بر
صلح با معاویه موافقت نمود، ایستاد و خطبه خواند [یکى
از مطالبى که در آن خطبه فرمودند این بود که] و خداى
متعال نماز در مسجد پیامبر را با هزار نماز در دیگر مساجد برابر قرار داده است ـ مگر
در مسجدالحرام که مسجد خلیلش ابراهیم علیهالسلام استـ
و این به سبب مقام رسول خدا صلىاللهعلیهوآله در
نزد پروردگار است.
10 . على بن ابراهیم عن أبیه عن
حماد عن الحلبى عن أبىعبدِاللّهِ علیهالسلام قَالَ:
اِذَا دَخَلْتَالْمَسْجِدَ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تُقِیْمَ ثَلاثَةَ أَیّامٍ الأَرْبَعاءَ
وَالْخَمِیْسَ وَالْجُمُعَةَ فَصَلِّ مَا بَیْنَ الْقَبْرِ وَالْمِنْبَرِ یَوْمَ الْأَرْبِعَاءَ
عِنْدَ الْأُسْطُوَانَةِ الَّتِى تَلِىَ الْقَبْرَ فَتَدْعُوا اللّهَ عِنْدَها وَ
تَسْأَلُهُ کُلَّ حَاجَةٍ تُرِیْدُهَا فى آخِرَةٍ أَو دُنْیا وَالْیَوْمَ الثانِىَ
عِنْدَ أُسْطُوَانَهِالتَّوْبَةِ وَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ عِنْدَ مَقَامِ النَّبِىِّ
صلىاللهعلیهوآلهمُقابِلَ الْأُسْطُوَانَةِ الْکَثِیْرَةِ
الْخُلُوقِ فَتَدْعُواللّهَ عِنْدَهُنَّ لِکُلِّ حَاجَةٍ وَ تَصُومُ تِلکَ الثَّلاثَةَ
الْأَیّامِ.
امام صادق علیهالسلام مىفرماید:
هنگامى که وارد مسجد [النبى صلىاللهعلیهوآله ]شدى، اگر مىتوانى سه روز چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه را در
آنجا اقامت کن، و روز چهارشنبه میان قبر و منبر، کنار ستونى که نزدیک قبر است، نماز
بگزار و در آنجا خدا را بخوان و همه حاجت دنیوى و أخروى که دارى از او طلب کن، در روز
دوم کنار ستون توبه و روز جمعه نزدیک مقام پیامبر صلىاللهعلیهوآلهمقابل
ستونى عطرآگین، پس در آنجا بخواه خداوند را و دعا کن براى هر حاجتى که دارى و در تمام
این سه روز روزه بگیر.
. الزُّقاق بالضم: الطریق و السبیل والسوق.
روایات و نقلهاى تاریخى متعددى در ارتباط با زمین و نحوه ساخت مسجدالنبى صلىاللهعلیهوآله وارد شده است که از آنها صرفنظر مىکنیم.
. الکافى، ج 4 ، ص 555 ، ح 8 / التهذیب، ج 6 ، ص 8 ، ح 8 ، ایشان از شیخ کلینى نقل مىکند و استاد
ایشان به کلینى در صفحه 59 ذکر شد. / وسائلالشیعة، ج 5 ، ص 279 ، ح 6543 / بحارالأنوار، ج 97 ، ص 193 .
. سند کامل
این روایت در بحث «خرید و فروش در مسجد» ذکر شد.
. الأمالىالطوسى، ص 527 / بحارالأنوار، ج 80 ، ص 369 / وسائلالشیعة، ج 5 ، ص 272 / اعلامالدین، ص 192 /به همین مضمون در منابع اهلسنت وارد شده است.
ر.ک: سنن ابنماجة، ج 1 ، ص
451 .
. الکافى، ج 4 ، ص 556 ، ح 11 و نظیر همین
روایتاست با سنددیگرى ح 12/ وسائلالشیعة، ج 5 ، ص 279 ، ح 6544 / بحارالأنوار، ج 97 ، ص 147 .
. الترعة: الروضة و یقال الدرجة و قیل:
الباب کما فى هذا الحدیث و کان الوجه فیه أنّ بالعبادة هناک یتیسر دخول الجنّة کما
أنّ بالباب تمکن من الدخول.
. الکافى، ج 4 ، ص 553 / التهذیب، ج 6 ، ص 7 ، ح 5 ، از کافى نقل مىکند و سند شیخ طوسى به
شیخ کلینى در بحث صفحه 59 ذکر شد / وسائلالشیعة، ج 14 ، ص 345 ـ 344 ، ح 19358 / بحارالأنوار، ج 97 ، ص 151 .
. در مجمعالبحرین مىفرماید: «قوائم
منبرى صلىاللهعلیهوآله ربت
فىالجنة» أى «نشأت و فى بعض النسخ» «رتب و کأَنَّ المراد: درجات فى الجنة یعلو
علیها کما کان یعلو علىالمنبر». مجمعالبحرین، ج 2 ، ص 139 ، و
فى الحدائق الناظرة نقلاً عن الوافى: ربت أى نمت و ارتفعت.
. الکافى، ج 4 ، ص 554 ، ح 3 / وسائلالشیعة، ج 14 ، ص 345 ، ح 19359 / به همین
مضمون در منابع روایى اهلسنت نیز روایت آمده است، صحیحالبخارى، ج 2 ، ص 57 / سننالترمذى، ج 5 ، ص 376 ، ح 4008 .
. المترف: الموسع علیه عیشه، العین، ج 8 ، ص 114 و
المترف الذى قد أبْطَرَتْهُ النعمةُ وَسَعة العْیشِ. لسانالعرب، ج 9 ، ص 17 .
. أقول
لعلهما آیة شهداللّه و آیهالملک مقصود دو آیه 18 و 26 آل عمران است، بحارالأنوار، ج 89 ، ص 272 .
. الدعوات، ص 55 ، ح 138 / مستدرکالوسائل، ج 6، ص 317 ، ح 6900 / بحارالأنوار، ج 88 ، ص 375 و ج 89 ، ص 271 .
. الکافى، ج 4 ، ص 556 ، ح 10 / التهذیب، ج 6 ، ص 7 ، ح 6 ؛ از کافى نقل
کرده و اسناد شیخ طوسى به شیخ کلینى در صفحه 59 ذکر شد / وسائلالشیعة، ج 5 ، ص 280 ، ح 6546 / بحارالأنوار، ج 97 ، ص 151 .
. التهذیب، ج 6 ، ص 15 ، ح 13 ؛ اسناد شیخ طوسى به حسین بن سعید در
صفحه 73 ذکر شد. نظیر این روایت بااندک تفاوت در متن با سندهاى مختلفى در متون
معتبر روایى ذکر شده است. ر.ک: وسائلالشیعة، ج 5 ، ص 281 ، احادیث 6550 تا 6554 .
. الأمالىالطوسى، ص 563 / بحارالأنوار، ج 10 ، ص 141 و ج 69 ، ص 153 .
. الکافى، ج 4 ، ص 558 ، ح 4 / وسائلالشیعة، ج 14 ، ص 351 ، ح 19370 / بحارالأنوار، ج 97 ، ص 147 .