1 . محمد بن أحمد بن یحیى عن یعقوب بن یزید عن زیاد بن مروان عن یونس بن ظبیان قال: قال أبوعبداللّه‏ علیه‏السلام: خَیْرُ مَسَاجِدِ نِسَائِکُمُ الْبُیُوتُ.

          یونس بن ظبیان مى‏گوید: امام صادق علیه‏السلام فرمود: بهترین مسجد زنان شما خانه‏ها هستند.

          2 . و رُوِىَ أَنَّ خَیْرَ مَسَاجِدِ النِّسَاءِ الْبُیُوتُ وَ صَلاةَ الْمَرْأَةِ فِى بَیْتِهَا أَفْضَلُ مِنْ صَلاَتِها فِى صُفَّتِها وَ صَلاتَها فِى صُفَّتِها أَفْضَلُ مِنْ صَلاتِهَا فِى صَحْنِ دَارِهَا وَ صَلاتَهَا فِى صَحْنِ دَارِهَا أَفْضَلُ مِنْ صَلاتِها فى سَطْحِ بَیْتِها و تُکْرَهُ لِلْمَرأَهِ‏الصَّلاَةُ فِى سَطْحِ غَیْرِ مُحَجَّر.[1]

         روایت شده که بهترین مسجد زنان خانه‏ها هستند و نماز زن در خانه‏اش بهتر از نماز او در صفه خانه (ایوان) است و نماز او در صفّه بهتر از نمازش در حیاط خانه است و نماز زن در حیاط بهتر از نماز او در پشت‏بام خانه است. و مکروه است براى زن در محلى که باز است و دیوار و حصارى ندارد نماز بگذارد.

          3 . اِنَّ النِّسَاءَ کُنَّ یَخْرُجْنَ اِلَى الْمَسْجِدِ وَ یُصَلِّیْنَ خَلْفَ رَسُولِ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فَاِذَا کَانَ بِاللَّیْلِ وَ خَرَجْنَ اِلَى صَلاةِ الْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ وَ الْغَدَاةِ یَقْعُدُ الشَّابُّ لَهُنَّ فِى طَرِیقِهِنَّ فَیُوذُونَهُنَّ و یَتَعَرَّضُونَ لَهُنَّ فَأَنْزلَ اللّه‏ُ: «یا أَیُّهَا النَّبِىُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَ بَنَاتِکَ وَ نِسَاءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیْبِهِّنَّ ذَلِکَ أَدْنى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللّه‏ُ غَفُورا رَحِیما»[2].[3]

         زنان از خانه بیرون و به مسجد مى‏رفتند و پشت سر رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهنماز مى‏خواندند. آنان شب هنگام براى نماز مغرب و عشا و بامدادان از خانه خارج مى‏شدند، اما از آنجا که جوانان در مسیرشان مى‏نشستند و آنها را اذیت مى‏کردند و متعرضشان مى‏شدند، خداوند این آیه را نازل نمود: اى پیامبر، به همسران و دختران خود و زنان مؤمن بگو که خویشتن را در چادر فرو پوشند. این کار مناسب‏تر است تا به پاکدامنى شناخته شوند و آزار نبینند و خداوند آمرزنده مهربان است.

روایات اهل‏سنت

          1 . حدثنا عثمان بن ابى‏شیبة عن یزید بن هارون عن العوام بن حوشب عن حبیب بن أبى‏ثابت عن ابن‏عمر قال: قَالَ رَسُولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: لاَ تَمْنَعُوا نِسَاءَکُمُ الْمَسَاجِدَ وَ بُیُوتُهُنَّ خَیْرٌ لَهُنَّ.[4]

         رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهمى‏فرماید: زنان‏تان را از مسجد رفتن جلوگیرى نکنید، و خانه‏هایشان
براى آنان بهتر است.

          2 . حدثنا عثمان بن أبى‏شیبة عن جریر و أبو معاویة عن الأعمش عن مجاهد قال: قال عبداللّه‏ بن
عمر: قال النَّبِىُّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: إِئذَنُوا لِلنِّسَاءِ اِلى الْمَسَاجِدِ باللَّیْلِ.[5]

         پیامبر خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: به زنان اجازه بدهید که شب هنگام به مسجد بروند.

          3 . حدثنا موسى بن اسماعیل عن حماد عن محمد بن عمرو عن أَبى‏سلمة عن أبى‏هریرة عن رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله قَالَ: لا تَمْنَعُوا اِمَاءَ اللّه‏ِ مَسَاجِدِاللّه‏ِ وَ لَکِنْ لِیَخْرُجْنَ وَ هُنَّ تَفِلاتٌ.[6]

         کنیزان خدا [زنان ]را از مساجد خدا منع نکنید ولى زنان هم باید بدون استفاده از بوى خوش از خانه خارج شوند.

          4 . حدثنا سلیمان بن حرب عن حماد عن أیوب عن نافع عن ابن‏عمر قال: قال رَسُولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: لاتمنعوا إماءَ اللّه‏ِ مَسَاجِدَاللّه‏ِ.[7]

         کنیزان خدا [زنان] را از مساجد خدا منع نکنید.

          5 . حدثنا أبومعمر، عن عبدالوارث، عن أیوب عن نافع عن ابن‏عمر قال: قال رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: لَوْ تَرَکْنَا هذَا الْبَابَ لِلنِّسَاءِ.[8]          رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: خوب است این در را براى زنان بگذاریم (مردان از آن تردد نکنند).

          6 . حدثنى عمروالناقد و زهیر بن حرب عن ابن‏عیینة قال زهیر حدثنا سفیان بن عیینة عن الزهرى سمع سالما یحدث عن ابیه یبلغ به النبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله قال: اذا اسْتاذَنَتْ أَحَدُکُم امْرَاتُهُ اِلَى الْمَسْجِدِ فَلایَمْنَعُهَا.[9]

         پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: هنگامى که زن یکى از شما براى مسجد رفتن اجازه مى‏خواهد او رامنع نکنید.

          7 . حدثنا هارون بن عبداللّه‏ عن عبداللّه‏ بن یزید المقرى عن سعید یعنى ابن ابى‏ایوب عن کعب بن علقمة عن بلال بن عبداللّه‏ بن عمر عن ابیه قال: قال رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: لاَ تَمْنَعُوا النِّسَاءَ حُظُوظَهُنَّ مِنَ الْمَسَاجِدِ اذا استأذنوکُمْ.[10]

         رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمودند: زنان را از بهره و نصیب‏شان از مساجد منع نکنید هنگامى کهبراى رفتن به مسجد از شما اجازه مى‏خواهند.

          8 . حدثنا هارون بن سعیدالایلى عن ابن وهب عن مخرمة عن ابیه عن بسر بن سعید ان زینب الثقفیة کانت تحدث عن رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله، أنّه قال: اذَا شَهِدَتْ احداکُنَّ العشاءَ فَلاَ تَطَّیَبَ تلک اللیلة.[11]

         رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: هنگامى که براى نماز عشاء یکى از شما زنان حاضر مى‏شوید، خود را خوش‏بو نسازید.

          9 . حدثنا ابوبکر بن أبى‏شیبة عن سفیان بن عیینة عن عاصم عن مولى أبى‏رهم (و اسمه عبید)، أن اباهریرة لقى امرأة متطیبة، ترید المسجد فقال: یا أَمةَ الْجَبّار! أَیْنَ تُرِیدِینَ؟ قَالَتْ؟ أَلْمَسْجِدُ قَالَ: وَ لَهُ تَطَیَّبَتْ؟ قَالَتْ نَعَمْ. قَالَ: فَاِنِّى سَمِعْتُ رَسُولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله یَقُول: أَیُمَّا اِمْرَأَةٍ تَطَیَّبَتْ ثُمَّ خَرَجَتْ اِلَى‏الْمَسْجِدِ لَمْ تُقْبَلْ لَها صَلَآةٌ حَتّى تَغْتَسِلَ.[12]

         به نقل عبید؛ ابوهریره به زنى برخورد کرد که خود را خوشبو کرده بود، به او گفت: اى کنیز جبار به کجا    مى‏روى؟ گفت: مسجد. پرسید: و براى مسجد خود را خوش‏بو ساخته‏اى؟ گفت: آرى، ابوهریره گفت: شنیدم رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله مى‏فرماید: هر زنى که خود را خوش‏بو کند و به مسجد درآید، نمازش پذیرفته نیست تا با شستشوى خود بوى عطر را از خود بزداید.

          10 .  حدثنا ابوبکر بن أبى‏شیبة و محمد بن على عن عبیداللّه‏ بن موسى عن موسى بن عبیدة عن داود بن ملاک عن عروة بن الزبیر عن عائشة: قالت: بینما رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله جالس فى المسجد، اذ دخلتامرأة من مزینة ترفل فى زینة لها فى المسجد فقال النبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله یَا أیُّها النَّاسُ! انْهُوا نِسَائِکم عَن لُبْسِ الزِّینَةِ وَالتَّبَخْتُرِ فِى الْمَسْجِدِ فَاِنَّ بَنِى‏اِسرَائِیلَ لَمْ یَلعَنُوا، حَتَّى لَبِسَ نِساؤهم الزِّینَةَ وَ تَبَخْتَرنَّ فِى الْمَسَاجِدِ.[13]

         عایشه مى‏گوید: رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله در مسجد نشسته بود که زنى از قبیله «مزینه» با فخر و مباهات به زینت آلاتش وارد مسجد شد. پیامبر فرمود: اى مردم! زنانتان را از پوشیدنلباس‏هاى پرزرق و برق و فخرفروشى در مسجد منع کنید، که بنى‏اسرائیل آنگاه مورد لعن و طعن واقع شدند که زنانشان لباسهاى زینتى پوشیدند و با کبر و ناز به مسجد درآمدند.

          11 . حدثنا عبداللّه‏ بن مسلمة عن عبدالعزیز ـ یعنى ابن محمد ـ عن أبى‏الیمان عن شداد بن أبى‏عمرو بن حماس عن أبیه عن حمزة بن أبى‏أسیدالأنصارى عن أبیه أنّه سمع رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله یقول و هو خارج من المسجد فاختلط الرِجال مع النِّساء فى الطریق، فقال رسول اللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله للنِساء» اسْتأخِرنَ، فَاِنَّهُ لیسَ لَکنَّ أَن تَحْقُقْنَ الطَّرِیق عَلَیْکُنَّ بِحَافّاتِ الطریقِ. فَکانَتِ الْمَرأَةُ تَلْتَصِقُ بِالْجِدارِ حَتّى انَّ ثَوبَهَا لِیَتَعَّلقَ بِالْجِدارِ مِن لُصُوقِها بِهِ.[14]

         حمزة بن أبى أسید انصارى به نقل از پدرش مى‏گوید: رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله بیرون از مسجد بود و مردان و زنان را در طول میسر مختلط یافت، به زنان فرمود: درنگ کنید، چرا که درست نیست در میان جاده و مسیر حرکت نمایید، بهتر است که از کناره‏هاى راه به جلو گام بردارید، از آن پس زنان چنان از کنار دیوار عبور مى‏کردند که گویى لباسشان با دیوار تماس پیدا مى‏کرد.