1 . على بن ابراهیم عن أبیه عن ابن ابى‏عمیر عن جمیل قال: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللّه‏ِ علیه‏السلامعَنِ الْجُنُبِ یَجْلِسُ فِى الْمَسَاجِدِ؟ قَالَ: لا وَلَکِنْ یَمُرُّ فِیهَا کُلِّهَا اِلاَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ وَ مَسْجِدَالرَّسُولِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله.[1]

         جمیل مى‏گوید: از امام صادق علیه‏السلام پرسیدم که آیا جنب مى‏تواند در مساجد بنشیند؟ فرمود: خیر؛ اما مى‏تواند از دیگر مساجد بجز از مسجدالحرام و مسجدالنبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله گذر کند.

          2 . أبى(ره) عن سعد بن عبداللّه‏ عن یعقوب بن یزید عن حماد بن عیسى عن حریز عن زرارة و محمد بن مسلم عن أبى‏جعفر علیه‏السلام قالا: قُلْنَا لَهُ: أَلْحَائِضُ وَالْجُنُبُ یَدْخُلاَنِ الْمَسْجِدَ أَمْ لاَ؟ قال: أَلْحائِضُ وَالْجُنُبُ لاَ یَدخُلاَنِ الْمَسْاجِدَ اِلاَّ مُجْتَازَیْنَ اِنَّ اللّه‏َ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَقُولُ: و لا جُنُبا اِلاَّ عَابِرِى سَبِیْلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا[2] و یَأْخُذَانِ مِنَ الْمَسْجِدِ وَ لا یَضعَانِ فِیهِ شَیئا قَالَ زُرَارَةُ قُلْتُ لَهُ: فَمَا بَالُهُمَا یَأْخُذَانِ مِنْهُ وَ لاَ یَضَعانِ فِیهِ؟ قَالَ: لأَِّهُمَا لا یَقْدِرانِ عَلَى أَخْذِ مَا فِیْهِ اِلاَّ مِنْهُ وَ یَقْدِرَانِ عَلَى وَضْع مَا بِیَدِهِمَا فِى غَیْرِهِ.[3]

         زراره و محمد بن مسلم مى‏گویند: به امام باقر علیه‏السلام عرض کردیم: حائض و جنب مى‏توانند داخل مسجد شوند یا خیر؟ فرمود: فقط مى‏توانند از مسجد عبور کنند چنان که خداوند مى‏فرماید: «جنب به مسجد نروید مگر اینکه در حال عبور و رهگذر باشید تا غسل کنید» و مى‏توانند از مسجد چیزى بردارند ولى حق ندارند چیزى در آن بگذارند. زراره مى‏گوید: به حضرت عرض کردم: علت چیست که مى‏توانند چیزى بردارند ولى نمى‏توانند چیزىبگذارند؟ فرمود: براى اینکه قدرت ندارند آنچه را که در مسجد است بردارند مگر از مسجد بردارند ولى مى‏توانند آنچه در دستان خود دارند در غیر مسجد هم بگذارند.

          3 . و فى الحدیث مناهى النَّبِىِّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله: وَ نَهَى أَن یَقْعُدَ الرَّجُلُ فِى الْمَسْجِدِ وَ هُوَ جُنُبٌ... .[4]

         پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله نهى فرمود که مرد در حال جنابت در مسجد بنشیند.

          4 . روى حماد بن عمرو و انس بن محمد عن ابیه جمیعا عن جعفر بن محمد عن أبیه عن جدّه عن على بن ابى‏طالب علیهم‏السلام عن النَّبِىِّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله أَنَّهُ قَالَ لِعَلِىٍّ علیه‏السلام: إِنَّ اللّه‏َ کَرِهَ لِأُمَّتِىَ‏الْعَبَثَ فِى‏الصَّلَآةِ... وَ اتْیَانَ الْمَسَاجِدِ جُنُبا.[5]

         طبق این روایت پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله به امیرالمؤمنین على علیه‏السلام فرمودند: خداوند، امورى را براى امّت من مکروه شمرده است که یکى از آنها کار بیهوده کردن در نماز، و یکى جنب به مسجد آمدن است.

          5 . أبوداود عَن الحسین بن سعید عن فضالة بن أیوب عن عبداللّه‏ بن سنان قال: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللّه‏ِ علیه‏السلامعَن الْجُنُبِ وَالْحَائِضِ یَتَناولانِ مِنَ الْمَسْجِدِ الْمَتَاعَ یَکُونُ فِیهِ؟ قَالَ: نَعَمْ وَلَکِنْ لاَیَضَعَانِ فِى الْمَسْجِدِ شَیئا.[6]

         عبداللّه‏ بن سنان مى‏گوید: از امام صادق علیه‏السلام پرسیدم: آیا جنب و حائض مى‏توانند کالاى خود را از درون مسجد بردارند؟ فرمود: آرى، ولى نمى‏توانند چیزى در مسجد بگذارند.

          6 . محمد بن یحیى رفعه عن أبى‏حمزة قال: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‏السلام: اِذَا کَانَ الرَّجُلُ نَائِما فِى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَو مَسْجِدِ الرَّسُولِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فَاحْتَلَمَ فَأَصَابَتْهُ جَنَابَةٌ فَلْیُتَیَمَّمْ وَ لاَ یَمُرَّ فِى‏الْمَسْجِدِ اِلاَّ مُتَیِّما حَتَّى یَخْرُجَ مِنْهُ ثُمَّ یَغْتَسِلَ وَ کَذَلِکَ الْحَائِضُ اِذَا أَصَابَهَا الْحَیْضُ تَفْعَلُ کَذَلِکَ وَ لاَ بَأسْ أَن یَمُرَّا فِى سَائِرِالْمَسَاجِدِ وَ لاَ یَجْلِسَانِ فِیْهَا.[7]

         امام باقر علیه‏السلام فرمود: هنگامى که مردى در خواب در مسجدالحرام و مسجدالنبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آله محتلم و جنب شود، باید تیمم کند و با تیمم از مسجد عبور کند تا اینکه خارج شود و سپس غسل نماید. و همچنین زن اگر در این دو مکان حیض شد باید تیمم کند، ولى؛ در سایر مساجد مى‏توانند بدون تیمم عبور کنند و حق نشستن در سایر مساجد هم ندارند.

          7 . عن حفص البخترى عن أبى‏عبداللّه‏ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فِى قَولِ اللّه‏ِ «انِّى نَذَرْتُ لَکَ ما فِى بَطْنِى مُحَرَّرا»[8] الُمحَرَّرُ یَکُونُ فِى الْکَنِیسَةِ وَ لاَیَخْرُجُ مِنْهَا «فَلَمَّا وَضَعتْهَآ أُنْثَى قَالَتْ رَبِّ اِنِّى وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللّه‏ُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَ لَیْسَ الذِّکَرُ کَالأُنْثُى»[9] اِنَّ الأُنْثَى تَحِیضُ فَتَخْرُجُ مِنَ الْمَسْجِدِ وَالُْمحَرَّرُ لاَ یَخْرُجُ مِنَ الْمَسْجِدِ.[10]

         از امام صادق علیه‏السلام در معناى آیه «من نذر کردم فرزندى که در شکم دارم در خدمت تو باشد» فرمود: خادم در کنیسه و معبد است و از آن خارج نمى‏گردد. هنگامى که همسر عمران؛ [مریم علیهاالسلام ]را به دنیا آورد گفت: پروردگارا؛ من دختر به دنیا آورده‏ام و پسر همچون دختر نیست! چون دختر حیض مى‏شود و از مسجد بیرون مى‏رود در حالى که خادم نمى‏تواند از مسجد بیرون برود.

          8 . محمد بن الحسن الصفار عن ابراهیم بن هاشم عن نوح بن شعیب عن حریز عن محمد بن مسلم قال: قال أبوجَعْفَرِ علیه‏السلام: أَلْجُنُبُ وَالْحَائِضُ یَفْتَحَانِ الْمُصحَفَ مِنْ وَرَاءِالثَّوبِ وَ یَقْرَآنِ مِنَ الْقُرآنِ مَاشَاءَ اِلاَّ السَّجْدَةَ وَ یَدْخُلاَنِ الْمَسْجِدَ مُجْتَازیْنِ وَ لاَ یَقْعُدَانِ فِیهِ وَلایَقْرَبَانِ الْمَسْجِدَینِ الْحَرَمَیْنِ.[11]

         امام باقر علیه‏السلامفرمودند: جنب و حائض مى‏توانند: قرآن را از پشت لباس بى‏آنکه با دست لمس کنند بگشایند، و جز سوره‏هاى سجده‏دار هر جا را که مى‏خواهند مى‏توانند تلاوت کنند. و در عبور از مسجد منعى ندارند، ولى نمى‏توانند در آن بنشینند، و نزدیک مسجدالحرام و مسجدالنبى صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهنشوند. [یعنى از آن دو حق عبور هم ندارند.]

          9 . و قال الرضا علیه‏السلام: وَ لاَتَدْخُلِ الْحَائِضُ الْمَسْجِدَ أَنْ تَکُونَ مُجْتَازَةً... .[12]

         امام رضا علیه‏السلامفرمودند: حائض نمى‏تواند وارد مسجد شود مگر اینکه بخواهد عبور کند

          10 . و عن على علیه‏السلام أَنَّهُ قَالَ: لاَ تَقْرَأُ الْحَائِضُ قُرْآنا وَلاتَدْخُلُ مَسْجِدا وَ لا تَقْرِبُ صَلاَةً وَ لاَتُجَامَعُ حَتَّى تَطْهُرَ.[13]

         امام على علیه‏السلام فرمود: زن حائض قرآن نخواند، وارد مسجد نشود، نماز نگذارد و جماع نکند تا پاک شود.

روایات اهل‏سنت

          1 . حدثنا ابوبکر بن أبى‏شیبة و محمد بن یحیى عن أبونعیم عن ابى أبن‏غنیة عن أبى‏الخطاب الهجرى عن محدوج الذهلى عن جسرة قالت: أخبرتنى أم‏سلمة، قالت: دَخَل رَسُولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله صَرْحَةَ هذا المَسْجِدِ فَنادى بِأعلى صُوته «اِنَّ الْمَسْجِدَ لاَیَحِلُّ لِلْجُنُبِ وَالحَائِضٍ».[14]

         ام‏سلمه مى‏گوید: رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهوارد صحن این مسجد شد و با صداى بلند فرمود: مسجد براى جنب و حائض حلال نیست.

          2 . حدثنا مسدد عن عبدالواحد بن زیاد عن الافلت بن خلیفة عن جسرة بنت (جاجة) قالت: سمعت عائشة تقول: جاء رسول اللّه‏ِ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و وُجُوهُ بُیُوتِ أَصحَابِهِ شَارِعَةٌ فِى الْمَسْجِدِ فَقالَ: وَجَّهُوا هَذِهِ الْبُیُوتَ عَنِ الْمَسْجِدِ، ثُمَّ دَخَلَ النَّبِىُّ صلى‏الله‏علیه‏و‏آله ولم یَصْنَعِ القَوْمُ شیئا رجاءً أن تنزل فیهم رُخْصَةً، فَخرَجَ اِلیهِمْ بعد فَقَال: وَجَّهُوا هَذِهِ البُیُوتِ عَنِ الْمَسْحِدِ فانِّى لا أَحِلُّ الْمَسْجِدَ لِحَائضٍ وَ لا جُنُبِ.[15]

          جسره مى‏گوید: شنیدم عایشه مى‏گفت: رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله آمد در حالى که درهاى خانه‏هاى اصحاب به مسجد باز مى‏شد. پس فرمود: این درها را از مسجد برگردانید [ببندید و از سوى دیگر راه خانه را بگشائید ]سپس داخل شدند ولى هیچ کس به امید اینکه رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله تخفیف دهد و اجازه بدهد درها به همان شکل باقى بماند؛ کارى انجام نداد. اما بعد رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله به سوى آنها رفتند و فرمودند: این درها را از مسجد برگردانید، من مساجد را براى جنب و حائض حلال نمى‏دانم.