نمایش صفحات

     در سوره کهف آیه 21 مى‏خوانیم:

« و کَذلِکَ اَعثَرنا عَلَیهِم لِیَعلَموا اَنَّ وعدَ اللَّهِ حَقٌّ و اَنَّ السّاعَةَ لارَیبَ فیها اِذ یَتَنزَعونَ بَینَهُم اَمرَهُم فَقالوا ابنوا عَلَیهِم بُنینًا رَبُّهُم اَعلَمُ بِهِم قالَ الَّذینَ غَلَبوا عَلى اَمرِهِم لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیهِم مَسجِدا».

«و این چنین مردم را متوجّه حال آنها (اصحاب کهف) کردیم تا بدانند که وعده خداوند (در مورد رستاخیز) حق است و در پایان جهان و قیام قیامت شکى نیست، در آن هنگام که میان خود درباره کار خویش نزاع داشتند گروهى مى‏گفتند: بنایى برآنان بسازید (تا براى همیشه از نظر پنهانشوند و از آنها سخن نگویید که) پروردگارشان از وضع آنها آگاه‏تر است؛ ولى آنها که از رازشان آگاهى یافتند (و آن را دلیلى بر رستاخیز دیدند) گفتند ما مسجدى در کنار (مدفن) آنها مى‏سازیم (تا خاطره آنها فراموش نشود)».

 این آیه گویاى این است که مردم عصر اصحاب کهف دو گروه بودند:     الف) گروهى که منکر معاد بودند و نظرشان براین بود مسأله خواب و بیدارى اصحاب کهف به دست فراموشى سپرده شود و لذا پیشنهاد دادند درِ غار گرفته شود تا براى همیشه از نظر مردم پنهان گردند: «اذیتنازعون بینهمامرهم فقالوا ابنوا علیهم بنیانا» و تلاش مى‏کردند این ماجرا از نظر مردم دور شود به همین جهت مى‏گفتند: آنها سرنوشت اسرار آمیزى داشتند و پروردگارشان از وضع آنها آگاه‏تر است: «ربّهم اعلم بهم».

     ب) گروهى مؤمن و معتقد به رستاخیز بودند و مسأله خواب و بیدارى اصحاب کهف را سندى مهمّ براى اثبات آن مى‏دانستند.

نظر این گروه براین بود که ما در کنار مدفن آنها مسجد و عبادتگاه مى‏سازیم:

«قال الذین غلبوا على امرهم لنتخذنّ علیهم مسجدا».

 

هدف آنها از ساختن مسجد در کنار مدفن اصحاب کهف این بود که از آن بندگان صالح برکت بجویند و هم از این راه یاد و خاطره آنها در تاریخ و نظرها زنده بماند.

از ظاهر آیه یاد شده به قرینه «ابنوا علیهم بنیانا» استفاده مى‏شود اصحاب کهف پس از بیدارى از خواب سیصد ساله، از دنیا رفتند و به خاک سپرده شدند. مؤمنان علاقمند به حفظ داستان و سرنوشت آنان در تاریخ و خاطره‏ها تصمیم گرفتند در کنار قبورشان مسجد بسازند و قرآن این موضوع را بالحن موافق آورده و آن را به نوعى تأیید کرده است. این امر نشان دهنده این حقیقت است که ساختن مسجد در کنار قبور بزرگان و صالحان جایز و بلکه کار شایسته‏اى است. علاوه برتأیید قرآن، این یک امر پذیرفته شده میان ملل و اقوام مختلف است که براى یاد بود بزرگان خود بناهایى تأسیس مى‏کنند و این مسأله هیچ منافاتى با توحید ندارد؛ چرا که ساختن این نوع بناها و حضور درآن به معناى پرستش غیر خدا نیست.