-
جایگاه مساجد در فرهنگ اسلامى
-
امام جماعت
-
صفحه 231 از 383
برای شماره صفحه باید عدد وارد کنید.
امام جماعت
امام جماعت در هر مسجد عاملى مهم در پیشرفت و ترقى مسجد به شمار
مىرود و چنانچه داراى شرایط لازم باشد، تأثیرى بسزا در تحولات مثبت در
جوانان و در نتیجه گرایش آنان به مساجد خواهد داشت؛ این صفات از این قرار
است:
1 ـ ثابت بودن
شناخت امام جماعت از مسجد، محل مؤمنان و نمازگزاران و غیره از جمله
امورى است که در عملکرد وى نقشى مهم دارد؛ خصوصیات و اوضاع خاص هر
محل و اهالى آن باعث مىشود که وى تصمیم مقتضى اتخاذ کند و در راه اجراى آن
گام بردارد که ثابت بودن امام جماعت در مسجد محل این مسأله را عملى مىسازد.
2 ـ توانایى علمى
از عواملى که مىتواند در جذابیت امام جماعت مؤثر باشد، توانایى
و اندوختههاى علمى اوست، چرا که ممکن است سؤالى از طرف جوانان در حیطه
تخصصى او مطرح شود تا او با استفاده از معلومات خود در زمینههاى مختلف از
جمله جامعهشناسى، و روانشناسى جوانان و غیره، پاسخ دهد. طبیعتا قدرت
علمى روحانى مسجد باعث اطمینان و اعتماد مردم، بخصوص جوانان مىشود
و آنان نیز همواره سعى مىکنند در مواقع لزوم با او ارتباط برقرار سازند و با اطمینان
خاطر و طیب نفس با وى معاشر باشند و از کمالات و معلومات او بهرهمند شوند.
3 ـ نظم
امام جماعت ضرورت دارد که در کلیه کارهاى مربوط به مسجد نظم
و انظباط را مراعات کند، به موقع به مسجد بیاید، نماز را اقامه کند و اوقات
سخنرانى و ارشاد مردم را تنظیم و با توجه به حال حضار مطالب خود را بیان کند
و از ذکر مطالب اضافى و اطاله کلام خوددارى ورزد.
4 ـ بیان ساده و شیوا
مطالبى که امام جماعت بیان مىکند، باید حتى المقدور ساده و شیوا باشد
و از تلفظ کلمات و جملات عجیب و غریب و نامأنوس بپرهیزد؛ چرا که عمده
مخاطبان وى بى سواد، کم سواد و ناآشنا به کلمات تخصصى هستند، در غیر این
صورت با توجه به روحیه جوانان و کم ظرفیت بودن آنان، خستگى و کسالت بر آنها
عارض مىشود.
5 ـ ابتکار خلاقیت
بعضى از وعاظ هنگام سخنرانى آموختههاى علمى خود را به همانگونه
که فرا گرفتهاند، بیان مىکنند، در حالى که مىتوانند با ذکر مثالها
و حکایتهاى تاریخى، مطالب و کلمات قصار، شوخ طبعى و داستانهاى شیرین
را با رعایت نکات روانشناسى جوانان به گونهاى زیبا و جذابتر عرضه کنند.
6 ـ دوستى با جوانان و نوجوانان
امام جماعت مسجد مىتواند با کنار گذاشتن بعضى از محدودیتهاى
کاذب یا غیر ضرور، بین خود و جوانان، دل آنها را به خود نزدیک کند؛
به قدر معقول با آنان صحبت کند، احوال آنها را در حالت عادى و غیر عادى جویا
شود و حتىالمقدور در همنشینىها و مجالستها همراه آنان باشد و از فرصتهاى
مناسب به منظور بیان مقصود استفاده کند؛ در حالى که بعضى از روحانیان با اتخاذ
تدابیر نامناسب و به خود گرفتن حالتهاى عالمانه، سنگین و رنگین حرکت کردن
بىحد، هم کلام نشدن با دیگران، خصوصا جوانان و غیره، بین خود و جوانان
فاصله مىاندازند.
7 ـ احترام و تواضع
همیشه با احترام به دیگران و داشتن حالت تواضع در مقابل همنوعان،
نوعى ارادت قلبى دیگران را در حق خود جذب مىکنیم، حال اگر تواضع و احترام
از جانب روحانى و رهبر معنوى، آن هم با جوانان که داراى قلبى پاک و جویاى
صحبت هستند، صورت گیرد، قطعا پیروزیهاى چشمگیرى به دست خواهد آمد؛
این روش از جمله طرق تبلیغ عملى است که در تاریخ صدر اسلام خصوصا در
وصف پیامبر گرانقدر اسلام نقل شده است و نتایج بسیار خوبى هم دربرداشته
است.
8 ـ آراستگى ظاهرى
روحانى و رهبر معنوى در اجتماع باید در قالب الگو و نمونه خوبىها مطرح
شود؛ بنابراین امام جماعت باید به بهترین وجه ممکن لباس بپوشد، تمیز باشد،
محاسن مرتب داشته باشد و از عطر استفاده کند؛ مواظب نظافت دهان و دندان
و احیاناً بوى بد دهان خود باشد و کلاً مسئله نظافت ظاهرى را فراموش نکند.
9 ـ توانایى جسمى
در برگزارى نمازجماعت و سخنرانىها لازم است مسائلى نظیر وقت دیگران
و کهولت سن حاضران مراعات شود؛ حال اگر امام جماعت سن بالایى داشته
باشد، طبیعتا نماز طولانى مىشود و ممکن است مأمومان خسته شوند.
10 ـ دارا بودن دانش لازم
اگر امام جماعت صرفا به یک سرى اطلاعات علمى دست یافته باشد،
انتقال آن به روش معمولى و بیان ساده آن مطالب ممکن نیست و با توفیق کمترى
قرین است؛ لذا ضرورى است از علوم دیگر نظیر روانشناسى جوانان و نوجوانان
استفاده شود.
11 ـ درک موقعیت سنى جوانان
موقعیت سنّى جوانان و نیازها و روحیات آنان در این سنین باید مورد توجه
قرار گیرد؛ لازم نیست همیشه از آنان بخواهیم در کلیه مراسم ادعیه و زیارات شرکت
و گریه و زارى را پیشه کنند، زیرا جوانان و نوجوانان در کنار این مسائل معنوى نیاز به
تفریحات سالم و ورزش و آموختن دانش روزدارند؛ تحرک و انرژى زیاد از
خصوصیات این دوران است و جوانان به تنوع بیشترى نیازمندند.
12 ـ تهیه امکانات مالى
امام جماعت مىتواند با نظارت کامل و سروسامان دادن به امور مالى مسجد
و تخصیص بودجههاى لازم در راه جذب جوانان، به این مهم دست یابد.