در آیین مسیحیت عدهاى که گرایش سنتى داشتند با پدیده کلیساى مجازى به مخالفت پرداختند. این مسئله در موارد بسیارى مورد انتقاد اسقفها و کشیشانى قرار گرفت که معتقد بودند اینترنت مردم را از کلیسا دور کرده است و باعث کاهش حضور مسیحیان، در روزهاى یکشنبه مىشود. به همین دلیل طى اطلاعیههاى مکرر اعلام کردند که هیچ جایگزینى براى حضور در کلیسا وجود ندارد و مسیحیان موظف هستند روزهاى یکشنبه به کلیسا بیایند. سنتگرایان همچنان معتقدند که اینترنت عامل جدایى مؤمنان مسیحى از کلیسا و قطع رابطه آنان با سازمان کشیشان است.[1]
کن کلسى، از بنیانگذاران کلیساى مجازى در پاسخ این انتقاد به خبرنگار آسوشیتدپرس گفت: این مهم نیست که مسیحیان به کلیسا بروند یا از طریق اینترنت خود را در کلیسا حس کنند، این مهم است که رابطه آنها با جهان مسیحیت و دنیاى کلیسا قطع نشود. ما باید تصمیم بگیریم که یا رابطه را براى همیشه قطع کنیم و هر روز شاهد کاهش مؤمنان باشیم، یا بپذیریم که این رابطه وجود داشته باشد حتى به شکل مجازى.[2]
صد البته که مسجد مجازى، آستانهاى است براى پر کشیدن به مسجد محله. یک عروج از مسجد مجازى به مسجد واقعى. شاید بىجهت نباشد که معراج معنوى پیامبر صلىاللهعلیهوآله از مسجد بود تا به مسجد.[3] و این فرآیند، یک انسان سرگشته از مدرنیته و تبلیغات صهیونیسم را به دامن اسلام آورده و در مأمن مسجد جاى مىدهد. ساخت مساجد مجازى، دست کشیدن از مسجد سنتى نیست بلکه در راستاى تعالى ذکر خداست. مگر نه آن است که مىتوان جوان آشفته در بازار دنیاى دیجیتال را با همین ابزار جذب کرد و پس از زلال کردن فطرت گمشدهاش، دست او را گرفت و در گوشهاى از مسجد فیزیکى گذاشت تا این بار بهطور واقعى نه مجازى، بهطور عینى نه فقط ذهنى به استماع حقیقت و کرنش در برابر خدایش بپردازد. آیا جوان غربىاى که از اساس، اسم مسجد به گوشاش نخورده و یا از مسجد مفهومى بد ـ بخاطر تبلیغات سوء استکبار ـ در ذهن دارد، نباید با استفاده از ابزارهاى جهانى، همو را که در پاى اینترنت نشسته، از حقیقت مسجد آشنا نمود.[4] مثلاً رهبران دین شینتو، با ابزار معابد مجازى، افراد را به معابد واقعى مىکشانند. کاهن اعظم معبد «شینگو» در جنوب ژاپن معتقد است:
«مردم خصوصا جوانان از خدمات معابد مجازى
استفاده مىکنند که در بسیارى موارد منجر به بازدید عملى
آنان از معبد ما مىشود».[5]
لذا باید نخبگان بر «مدیریت تحول» نظارت کنند و بجاست در همایشى نحوه استفاده ابزارى از مسجد مجازى براى فراخواندن به مسجد حقیقى بررسى گردد. رهبر انقلاب مکررا این را وظیفه نخبگان حوزوى و دانشگاهى دانستهاند:
«مدیریت تحولات کشور باید در دست نخبگان
دانشگاهى و حوزوى باشد و در این روند، علاوه
بر معیارهاى جهانى پیشرفت، معیارهاى نور و ملاکهاى
ویژه نظام اسلامى مورد توجه اکید قرار گیرد».[6]
و
«مدیریت تحولات و هدایت فعالیتهایى که به ترمیم،
تکمیل و پیشرفت مىانجامد باید در دست نخبگان حوزه
و دانشگاه باشد».[7]
جهت روشن شدن موضوع به برخى ایرادات منتقدین احتمالى حضور مسجد در فضاى مجازى اشاره مىکنیم. تا هم ضرورت توجه بدان مشخص گردد و هم جایگاه مسجد مجازى و مسجد فیزیکى و نحوه تعامل این دو با یکدیگر آشکار شود.
[1] . ایلانلو، مژگان، مقاله «کلیساهاى مجازى در جهان واقعى»، ص 41 .
[3] . یعنى از مسجد الحرام بود تا مسجد الاقصى. «سُبْحانَ الَّذى أَسْرى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذى بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ». اسراء: 1 .
[4] . جهانگیرى سهروردى، یحیى، مقاله «مسجد مجازى، تحول و نوآورى در مسیر ایران در سال 1404» ، ص 59 .
[5] . www.iritn.com/?action<show&type<news&id<73421
[6] . سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامى در دومین روز از سفر به استان سمنان در جمع
دانشگاهیان، www.leader.ir/langs/fa/?p=contentShow&id=2946 .