نام مسجد جنرال ارومیه برگرفته از نام ژنرال عسگرخان عبدالملکی افشار از نظامیان برجسته و فرماندهان ارتش ایران در زمان فتحعلی شاه است، عسگرخان از سال 1221 تا 1223 هجری قمری در دوره جنگ‌های ایران و روس سفارت فتحعلی شاه را در دربار ناپلئون بناپارت عهده‌دار بوده است، وی به سال 1249 هجری قمری هم‌سال با مرگ عباس میرزا نایب‌السلطنه چشم از جهان فروبست.
درباره وجه تسمیه و ساخت مسجد در کتاب محمد قلی خان افشار ارومی چنین آمده است: در سال 1209 قمری محمد قلی خان بیگلربیگی ارومیه دستور داد بیت و اولاد او عسگر خان عبدالملکی را از قوشچی کوچانده و در جنب دروازه هندو در ملک شخصی برای عسگرخان عبدالملکی عمارتی از نو بنا نهادند و مسجدی نیز در جنب آن بنا شد که بعد‌ها آن مسجد به نام مسجد جنرال (ژنرال) و دروازه مربوطه به دروازه عسگرخان اشتهار یافت.
هر چند در این نوشته به ساخته شدن مسجد توسط ژنرال عسگرخان تصریح نشده است؛ لیکن با توجه به نام مسجد، نمی‌توان نقش او را در ساخته شدن مسجد نادیده گرفت.
مسجد در زمینی مستطیل شکل به مساحت 978 متر مربع و 783 متر مربع زیربنا (با احتساب مساحت حسینیه و آشپزخانه) ساخته شده است، فضاهای اصلی مسجد شامل شبستان‌های مردانه و زنانه، نیم طبقه بخش زنانه، حسینیه، کفش کن، آشپزخانه و آبدارخانه است.
نماهای بیرونی مسجد، با آجرهای سه سانتی پوشش یافته و دارای پنجره‌های کم‌عرض و کشیده با قوس جناغی است، ازاره دیوارهای بیرونی را تا ارتفاع دو متر سنگ سیاه و نوار‌هایی توسی رنگ تشکیل می‌دهد، بر روی دیوارهای بیرونی صحن (نمای غربی) نیز طاقچه‌هایی با قوس‌های جناغی اجرا شده است.
فضای ورودی مسجد دارای پلانی پنج ضلعی است که در بالا تبدیل به یک نیم گنبد شده است، زیر نیم گنبد با کاشی‌های هفت رنگ و تزئینات هندسی و آرایش گل و بوته زیور یافته و عبارات: «الله جلّ جلاله»، «ادخلوها بسلام آمنین»، «عجلو بالصلاه قبل الفوت» و «عجلو بالتوبه قبل الموت» که با خط ثلث طلایی و سفید رنگ و بر روی کاشی‌های به رنگ آبی لاجوردی نوشته شده‌اند، دیده می‌شود.
مسجد دارای دو مناره در طرفین نمای ورودی (ضلع جنوب غربی) است، مناره‌ها دارای ارتفاع تقریبی 15 متر و قطر خارجی 90/1 متر است. ساقه مناره‌ها با آجرهای سه سانتی پوشانده شده و با آجرهای مربع شکل لعابدار فیروزه‌ای رنگ که به‌صورت مارپیچ دور ساقه‌ها پیچیده شده تزئین شده‌اند.
شبستان مردانه با ابعاد 18*14 متر در سمت شرقی مسجد قرار گرفته است. ازاره دیوارهای شبستان تا ارتفاع 30/1 متری از جنس گرانیت توسی رنگ با نوار مشکی بوده و ادامه آن تا سقف با آجرهای سه سانتی پوشانده شده است.
محراب در ضلع جنوبی شبستان قرار گرفته است. این محراب از نوع نیم تاس ترکین با ارتفاع 6 متر و عرض 4 متر و عمق 85 سانتی متر بوده و سراسر آن با کاشی‌های هفت رنگ کاشی کاری شده است.
شبستان زنانه در زیر زمین مسجد قرار گرفته است و را دسترسی به آن راه پله‌ای است که منتهی به ورودی فرعی از کوچه و نیز ورودی از صحن می‌شود، با پایین رفتن از یازده پله به فضای شبستان می‌رسیم.
در زیر زمین همچنین دو مزار با سنگ نوشته: «آرامگاه ابدی شادروان پاشاخان فرزند عسگرخان ژنرال اعزاز نظام به تاریخ 1266 شمسی به رحمت ایزدی پیوست» و «آرامگاه ابدی مرحومه مغفوره بانو بیوک همسر پاشاخان فرزند عسگرخان جنرال به تاریخ 1278 شمسی به رحمت ایزدی پیوست» دیده می‌شود.
شبستان زنانه دارای محرابی کوچکتر از محراب شبستان مردانه است. محراب از نوع نیم تاس ترکین با ارتفاع 4 متر و عرض 10/3 متر و عمق 90 سانتی متر بوده، ازاره دیوارهای این محراب تا ارتفاع یک متری از سنگ مرمر توسی پوشانده شده است.
یادآور می‌شود، محمد فرتاشیان، کاشی‌کاری محراب را در سال 1383 هجری شمسی و قنبری، معرق کاری در ورودی شبستان را در سال 1385 هجری شمسی انجام داده‌اند.