مسجد «پادشاهی» لاهور؛ مسجدی به رنگ آجری و قدمت مغولی
۱۳۹۲/۰۶/۱۷
یک نقل قولی در پنجاب وجود دارد که می گوید: «اگر لاهور را نبینی انگار که پاکستان را ندیده ای و اگر مسجد پادشاهی را نبینی انگار که لاهور را ندیده ای». در حقیقت می توان گفت که هنگام ورود به شهر تاریخی لاهور امکان ندارد که ساختمانی با رنگ آجری دیده نشود. گردشگران و مسافران هنگام ورود به لاهور چشمشان به این مسجد زیبا می خورد.
مسجد«پادشاهی» سیصد سال پیش به فرمان پادشاه گورکانی «اورنگزیب» ساخته شده است. این مسجد در ابتدا در خارج از محدوده دیوار شهر بوده و هم اکنون با وجود گذر زمان و تغییر کردن شکل زندگی و ساختمان سازی ها، این مسجد در قلب شهر واقع شده است.
در همین راستا، روزنامه «الشرق الاوسط» با «مولانا عبدالکبیر آزاد» امام و خطیب مسجد تاریخی«پادشاهی» به گفتگو نشسته است که متن گفتگو را در زیر می خوانیم:
مولانا عبدالکبیر آزاد درباره مسجد می گوید: مسجد «پادشاهی» هم اکنون قلب فعالیت دینی شهر به شمار می رود و برای بیش از 100 هزار نمازگزار ظرفیت دارد. به صورت دوره ای هر ماه در این مسجد مسابقات حفظ و ترتیل قرآن کریم برگزار می شود و این مسجد میزبان کنفرانسهایی برای ایجاد وحدت میان مسلمانان است.
وی افزود: با وجود آنکه مسجد از سه طرف با بازار احاطه شده است، ولی از چند کیلومتری و با وجود مه می توان مسجد را مشاهده کرد.
با وجود سیصد سال از ساخت مسجد پادشاهی، این مسجد همچنان نقش محوری در زندگی دینی مردم دارد و مردم از اقصی نقاط شهر خود را برای اقامه نماز عید قربان و عید فطر به این مسجد می رسانند و در طول ماه مبارک رمضان نیز مسجد مملو از جمعیت نمازگزاران می شود.
امام و خطیب مسجد پادشاهی اظهار داشت: این مسجد با توجه دو وزارتخانه آثار و اوقاف در وضعیت خوبی قرار دارد و اخیرا نیز وزارت آثار باستانی در دیوار خارجی مسجد اصلاحاتی را انجام داده است.
عبدالکبیر آزاد تصریح کرد: در سال 2000 میلادی ایوان اصلی را به سنگ مرمر آراسته شده که به زیبایی مسجد افزوده است. حیاط این مسجد مربعی شکل است و در چهار طرف مسجد مناره ها قرار دارد و مکانی ویژه برای نماز دارد.
آزاد خاطر نشان کرد: دیوارهای مسجد پادشاهی از آجرهای کوره ای پخته شده و ساروج است که روکشی از سنگ شنی قرمز دارد و پایه ستون ها از سنگهای مرمر رنگارنگ هستند. کف اصلی حیاط با آجرهای کوره ای پخته شده پوشیده شده بود که در مرمتی که طی سالهای 1939 تا 1960 میلادی انجام گرفت با سنگ های شنی قرمز جایگزین شد.
وی تصریح کرد: مسجد پادشاهی در پاکستان برخی می گویند که دومین مسجد بزرگ جهان و برخی چهارمین مسجد بزرگ جهان می دانند که شبیه مسجد جامع «دهلی نو» است.
آزاد در ادامه یادآور شد: مسجد پادشاهی مجسم کننده جمال و عظمت عصر مغولی است و سال 1673 میلادی ساخته شده است.
گفتنی است، ساخت مسجد از ماه می سال 1671 تا ماه آوریل سال 1673 حدود دو سال به طوالانجامیده که با اختصاص سه میلیون روپیه ساخت مسجد آغاز شده است. ورودی اصلی مسجد مقابل قلعه لاهور قرار دارد و به دروازه عالمگیر مشهور است که بعدها به ساختمان مسجد افزوده شده است.
کتیبه فارسی بالای در ورودی مسجد که به خط ثلث و نستعلیق است که درباره سال ساخت آن توضیح داده است.
از سال 1852 میلادی به بعد بخشهایی از مسجد بادشاهی مرمت شد. از سال 1939 تا 1960 میلادی مرمت وسیعی صورت گرفت که هزینه ای در حدود 4/8 میلیون روپیه دربر داشت که مسجد را به شکل و حالت و شرایط اولیه خودش بازگرداند.