به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) شعبه یزد، مسجد جامع، گنبد عالی و امامزاده احمد از بناهای تاریخی شهرستان ابرکوه است که نوازشگر چشمان گردشگرانی است که به این شهر تاریخی سفر می‌کنند.

‌این بنا از مساجد دوره‌ سلجوقی محسوب می‌شود. از نظر سبک ساختمانی، جزو بناهای چهار ایوانی است و مانند اکثر مساجد جامع، دارای دهلیز، شبستان و محراب است.

‌بیشتر قسمت‌های بنای مسجد از آثار دوره‌ مغولی است؛ ولی قسمت‌هایی هم در آن وجود دارد که سابقه‌ کهنتری دارند. از آن جمله می‌توان به شبستان گنبددار مسجد اشاره کرد که متعلّق به پایان سلطنت ابوسعید‌(ایلخانی) است.

‌از ویژگی‌‌های مهمّ بنا می‌توان به دو محراب آن اشاره کرد،‌ محراب اولیه مسجد همانند بناهای مغولی ساخته شده و به‌منظور اصلاح محراب اولیه، محراب دومی نیز ساخته شده است. این محراب، قدری قبله ‌سابق را اصلاح می‌کند.

‌گنبد عالی ابرکوه ‌نیز یکی از برج‌های آرامگاهی سنگی دوره‌ی دیلمیان در سده ‌پنجم هـ .ق است. این بنا بر بالای تپّه‌ای واقع شده است. این بنای تمام‌سنگی با نمای خارج و داخل، به‌صورت هشت ضلعی روی تختگاهی چهارگوش بنا شده است.

‌سرداب میان بنا، مدفن آرامگاه است. بالای سر در ورودی بنا، کتیبه ‌کوفی با خط درشت و برجسته دیده می‌شود. ارتفاع و بلندای برج 22 متر و ضخامت دیوار گنبد دو متر است. بر اساس کتیبه ‌دور تا دور آرامگاه، بنای مذکور آرامگاه «امیر عمیدالدّین شمس‌الدوله‌ دیلمی» و مادرش، بانویی از طایفه ‌هزاراسب بوده که به دستور فرزندش «فیروزان» به سال 448 قمری ساخته شده است.

‌امامزاده احمد نیز از دیگر بناهای تاریخ این شهرستان است. این محل، آرامگاه و حرم یکی از عرفا و بزرگان مشهور به «پیر احمد» است که گروهی از مورّخان ایشان را از فرزندان موسی‌بن جعفر‌(ع) می‌دانند.

بقعه ‌مذکور دارای یک پیش‌فضای سرپوشیده است که پس از گذر از آن، به فضای اصلی می‌رسیم که مقبره در آن محل است. آنچه در فضای اصلی خودنمایی می‌کند، طاق بلند و رفیع آن است که به‌صورت فیلپوش ساخته شده است. بنای اولیه آن با ظرافت و دقت خاصی احداث شده؛ اما تعمیرات صورت گرفته در آن، شکل ساختمان را تغییر داده است.

‌مصالح به‌کار رفته در این بنا ‌شامل؛ خشت خام، کاهگل و گچ است. با توجه به سبک معماری بنا، زمان احداث آن چهار الی پنج قرن پیش تخمین زده شده است؛ اما بخشهایی از آن را در دوره‌های اخیر نوسازی کرده‌اند.