دسته عزا از خوابگاه تا مسجد

سال‌های طولانی است که از واقعه کربلا می‌گذرد اما هنوز هم این همهمه باقی است، هنوز هم عالم هستی از خاک تا آدم ناله سر می‌دهد و بر کشته به خون خفته کربلا می‌گرید و این همهمه و زاری خاصیت ویژه محرم، ماه خون است. محرم که می‌رسد کوچه و خیابان، مسجد و حسینیه مزین به این همهمه است و توگویی آدمیان جمع می‌گردند تا در اوج همهمه خود، پیام عاشورا را در جهان هستی منعکس سازند.

در آستانه عاشورای حسینی 1437 هجری قمری، به سراغ هیئتی می‌رویم که ابتدا ناله‌های سوزناک حسینی خویش را از محفل ساده خوابگاه دانشجویی آغاز کرد و تا آنجا پیش رفت که امروز در جوار یکی از مساجد برجسته کشور و پذیرای همه اقشار مردمی است. هیئت میثاق با شهدای مسجد دانشگاه امام صادق(ع):

ایده‌ها

از هیئت دانشجویی تا هیئت مردمی

بروبچه‌های بسیج دانشگاه امام صادق(ع) می‌گویند سابقه هیات دانشجویی‌شان خیلی بیشتر از این دو سه سال اخیر است که هیات، اسمی‌تر و معروف‌تر شده است. یعنی سابقه‌ای حدود ۲۲ سال. در سایت اینترنتی این هیات درباره شکل‌گیری هیات میثاق با شهدا آمده است: «سال ۶۹ یعنی یک سال پس از فرمان تشکیل بسیج دانشجویی و طلاب توسط امام خمینی رحمه‌الله علیه و ایجاد بسیج دانشجویی دانشگاه، ضرورت و کمبود یک هیئت دانشجویی کاملاً احساس گردید و  با رویکرد تجدید پیمان و میثاق با شهیدان سمت و سویی شهدایی گرفت و لذا نامش شد: هیئت میثاق با شهداء.

از همان سال‌ها بود که خادمین هیئت میثاق با برگزاری جلساتی هفتگی در داخل محیط خوابگاهی به عزاداری برای اهل بیت علیهم‌السلام می‌پرداختند و یادی هم از رفیقان سفر کرده خود می‌کردند.» هیات با همین فعالیت‌ها کم کم گسترده‌تر شد و آن‌ قدر منسجم شد که بتواند پذیرای مهمانان خارج از دانشگاه هم باشد و از یک هیات دانشجویی خصوصی به یک هیات موفق عمومی تبدیل شود. این اتفاق در روزهای فاطمیه سال ۸۵ رخ داد و درهای دانشگاه و هیات «میثاق با شهدا» به روی عموم مردم باز شد.

هئیتی که برای همه اعضا خانواده برنامه دارد

این جا فقط عزاداری نمی‌کنند. «میثاق با شهدا» اگرچه یک هیات دانشجویی است. اما برای همه اعضای خانواده، برنامه دارد. شاید به خاطر همین باشد که جمع خادمان هیات به ده‌ها نفر می‌رسد. غیر از مجلس اصلی که در مسجد دانشگاه امام صادق(ع) برگزار می‌شود، یک جمع بزرگ از بروبچه‌های هیات هم در گوشه و کنار هیات دارند و مراسم دیگر را برگزار می‌کنند. مراسمی که هرکدامش ویژه افراد دیگر خانواده است.

هیات نوجوانان با برپایی مراسم تعزیه‌خوانی برای سنین نوجوانی تدارک دیده شده تا آنها را با فرهنگ عاشورا بیشتر آشنا کند. مهدکودک برای نگهداری کودکان توسط چند دانشجوی دختر که از خادمین هیات هستند اداره می‌شود تا پدران مادران این کودکان بتوانند با فراغ بال از مراسم استفاده کنند. همچنین غرفه‌های عرضه کتاب و لوح فشرده، گروه‌های نمایشی و …اجرا همه به عهده بچه‌های هیات است. بچه‌هایی که همه‌شان دانشجو و فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد و دکترا هستند. از رفتارشان با مردم مشخص است که «خادم سیدالشهدا بودن» را عبادت می‌دانند.

هیئتی که همه اعضایش مداح می‌شوند

مداحی‌های هیات هم در نوع خود کم نظیر است. «میثم مطیعی» و «امیر عباسی» با اشعاری که شاعران جوان و خوش ذوق برایشان سروده‌اند، هرشب میان قیام عاشورا با موضوعات روز پیوندی جالب برقرار می‌کردند. تکیه بر مقتل‌خوانی و منابع مستند تاریخی به همراه ملودی‌های ابداعی و دوری از سبک‌های ترانه‌های معروف نیز از ویژگی‌های این مراسم است.

شاید مهم‌ترین نکته که سوگواران و شرکت‌کنندگان در هیات میثاق با شهدا را به هم نزدیک‌تر می‌کند، سرود دسته‌جمعی هیات باشد. سرودی که تقریبا همه آنهایی که پای ثابت هیات هستند، آن را از بر هستند و در هر مراسم هیات، دسته جمعی می‌خوانند و نمایش وحدت را می‌سرایند. سرودی که این‌طور شروع می‌شود: «هر نفس با شور عاشورا / نغمه «یا لیتنا» دارد/ می‌کِشد ما را / یک نگاه تو/ می‌کُشد ما را / قتلگاه تو/ ما بسیجی‌های روح الله / با شهیدان عهد خون بستیم / روز اول یا علی گفتیم / تا به آخر با علی هستیم.

هیئتی که آشپزخانه خودگردان دارد

اطعام عزاداران هیات میثاق با شهدا هم در نوع خودش جالب است. اطعام این جا هم درست مثل همه کارهای دیگر هیات، خودگردان است. شاید برای همین باشد که هیات، بیشتر از چند شب نتوانست از مردم با شام پذیرایی کند. برخی آشپزها هم از خود بروبچه‌های دانشگاه هستند. آشپزهایی که می‌گویند سابقه داشته که سه شبانه روز پشت سر هم از آشپزخانه هیات بیرون نزنند.

سخنرانی که بیانش عبودیت را در زندگی متجلی می‌کند

امسال هشتمین سالی است که حجت‌الاسلام پناهیان دهه اول محرم را میهمان هیئت میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق است. و مثل همیشه موضوعاتی که برای سخنرانی انتخاب می‌کنند همه در راستای همراهی عبودیت با سبک زندگی مخاطب است. موضوع امسال هم "راه‌های نزدیک شدن به خداوند" است که در راستای چنین هدفی ایراد می‌شود.

خادمانی که حتی یک شب عزاداری نکردند

اگر در پایان یک شب بارانی به سراغ میزبانان هیئت بروی خواهی دید حالا که دیگر مراسم تمام شده و جمعیت به سمت خروجی‌ها در حال حرکت هستند و باران با سوز سرما همراه شده و زمین خاکی پارکینگ را گل آلود کرده است و صف ماشین‌ها منتظر خروج از پارکینگ‌ها طولانی است، چهره‌های خادمان تازه دیدنی‌تر شده است. با کفش‌هایی در گل و لای فرو رفته و لباس‌هایی که باران نمناک‌شان کرده است، همان جا ایستاده‌اند و خودروها را هدایت می‌کنند. رفتارشان اما بر عکس ظاهر و لباس‌هایشان هیچ تغییری نکرده، همچنان لبخند بر لب دارند و در کمال احترام صحبت می‌کنند. التماس دعایی می‌گویند و خودروها را راهی می‌کنند. انگار تمام کارها و رفتارهایشان برنامه‌ریزی شده است. دانشجویان بسیجی که صورتشان از سرما گل انداخته اما لبخند از چهره‌ شان محو نشده است با اینکه حتی نتوانستند یک شب هم عزاداری کنند!