◄ نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد حرام است و هر کس بفهمد که نجس شده است باید فوراً نجاست آن را برطرف کند و احتیاط آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکنند و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمایند.
◄ اگر نتواند مسجد را تطهیر نماید یا کمک لازم داشته باشد و پیدا نکند، تطهیر مسجد بر او واجب نیست؛ ولى باید به کسى که احتمال مى‌دهد آن را تطهیر مى‌کند اطلاع دهد.
◄ اگر جایى از مسجد نجس شود که تطهیر آن بدون کندن یا خراب کردن ممکن نیست، باید آنجا را بکنند یا خراب نمایند، و پر کردن جایى که کنده‌اند و ساختن جایى که خراب کرده‌اند بر کسى که مسجد را نجس کرده، لازم است و بر غیر او لازم نیست.
◄ اگر مسجدى را غصب کنند و به جاى آن خانه و مانند آن بسازند و عرفاً امکان بازگشت دوبارۀ آن به حالت مسجدیت نباشد یا به طورى خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، بنابر احتیاط مستحب آن را نجس نکنند و اگر نجس شد تطهیر کنند.
◄ نجس کردن حرم امامان علیهم السلام حرام است و اگر یکى از آنها نجس شود، چنانچه نجس ماندن آن بى‌احترامى باشد، تطهیر آن واجب است، بلکه احتیاط مستحب آن است که اگر بى‌احترامى هم نباشد آن را تطهیر کنند.
◄ اگر فرش یا حصیر مسجد نجس شود، باید آن را آب بکشند؛ ولى چنانچه به واسطه آب کشیدن، خراب مى‌شود و بریدن جاى نجس بهتر است، باید آن را ببرند.
◄ بردن عین نجس یا متنجّس در مسجد اگر سبب نجس شدن مسجد شود یا بى‌احترامى به مسجد باشد حرام است، و در غیر این صورت هم احتیاط مستحب آن است که آن را در مسجد نبرند.
◄ اگر مسجد را براى روضه خوانى آماده کنند مثلًا چادر بزنند و سیاهى بکوبند و اسباب چاى در آن ببرند، در صورتى که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود، اشکال ندارد.
◄ احتیاط مستحب این است که مسجد را به طلا یا نصب تصویر چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد، زینت نکنند.
◄ اگر مسجد خراب هم شود نمى‌توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.
◄ فروختن در و پنجره و چیزهاى دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه به درد آن مسجد نخورد، باید در مسجد دیگر مصرف شود؛ ولى اگر به درد مسجدهاى دیگر هم نخورد، مى‌توانند آن را بفروشند و پول آن را، باید اگر ممکن است به مصرفى برسانند که به مقصود واقف نزدیکتر است.
◄ ساختن مسجد و تعمیر مسجدى که نزدیک به خرابى مى‌باشد مستحب است و اگر مسجد طورى خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، مى‌توانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه مى‌توانند مسجدى را که خراب نشده، براى احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند.
◄ تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است و کسى که مى‌خواهد مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو کند و لباس پاکیزه و قیمتى بپوشد و ته کفش خود را وارسى کند که نجاستى به آن نباشد و موقع داخل شدن به مسجد، اول پاى راست و موقع بیرون آمدن، اول پاى چپ را بگذارد و همچنین مستحب است از همه زودتر به مسجد آید و از همه دیرتر از مسجد بیرون رود.
◄ وقتى انسان وارد مسجد مى‌شود، مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگرى هم بخواند کافى است.
◄ خوابیدن در مسجد، اگر انسان ناچار نباشد و صحبت کردن راجع به کارهاى دنیا، خرید و فروش، مشغول صنعت شدن و خواندن شعرى که نصیحت و مانند آن نباشد مکروه است؛ و نیز مکروه است آب دهان و بینى و اخلاط سینه را در مسجد بیندازد، و گمشده‌اى را طلب کند، و صداى خود را بلند کند، ولى بلند کردن صدا براى اذان مانعى ندارد.
◄ راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است و کسى که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوى دهانش مردم را اذیت مى‌کند مکروه است به مسجد برود.