◄ نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد حرام است و هرکس بفهمد که نجس شده است باید فوراً نجاست آن را برطرف کند. و احتیاط واجب آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکنند، و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمایند مگر آنکه واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.
◄ اگر نتواند مسجد را تطهیر نماید، یا کمک لازم داشته باشد و پیدا نکند، تطهیر مسجد بر او واجب نیست ولى اگر بى احترامى به مسجد باشد بنابر احتیاط واجب، باید به کسى که مى تواند تطهیر کند اطلاع دهد.
◄ اگر جایى از مسجد نجس شود که تطهیر آن بدون کندن یا خراب کردن ممکن نیست، باید آنجا را بکنند یا اگر خرابى جزئى باشد خراب نمایند و پرکردن جایى که کنده اند، و ساختن جایى که خراب کرده اند، واجب نیست. ولى اگر آن کس که نجس کرده بکند یا خراب کند در صورت امکان باید پر کند و تعمیر نماید.
◄ اگر مسجدى را غصب کنند و به جاى آن خانه و مانند آن بسازند. که دیگر به آن مسجد نگویند باز هم بنابر احتیاط واجب نجس کردن آن حرام و تطهیر آن واجب است.
◄ نجس کردن حرم امامان(علیهم السلام) حرام است. و اگر یکى از آنها نجس شود، چنانچه نجس ماندن آن بى احترامى باشد، تطهیر آن واجب است، بلکه احتیاط مستحب آن است که اگر بى احترامى هم نباشد آن را تطهیر کنند.
◄ اگر حصیر مسجد نجس شود، بنابر احتیاط واجب باید آن را آب بکشند، ولى چنانچه به واسطه آب کشیدن، خراب مى شود و بریدن جاى نجس بهتر است; باید آن را ببرند و اگر کسى که نجس کرده ببرد باید خودش اصلاح کند.
◄ بردن عین نجس مانند خون در مسجد اگر بى احترامى به مسجد باشد حرام است و همچنین بردن چیزى که نجس شده، در صورتى که بى احترامى به مسجد باشد حرام است.
◄ اگر مسجد را براى روضه خوانى چادر بزنند و فرش کنند و سیاهى بکوبند و اسباب چاى در آن ببرند، در صورتى که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نمازخواندن نشود اشکال ندارد.
◄ بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و همچنین نباید صورت چیزهایى که مثل انسان و حیوان روح دارد در مسجد نقش کنند. و نقاشى چیزهایى که روح ندارد، مثل گل و بوته مکروه است.
◄ اگر مسجد خراب هم شود نمى توانند آن را بفروشند، یا داخل ملک و جاده نمایند.
◄ فروختن در و پنجره و چیزهاى دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند، و چنانچه به درد آن مسجد نخورد، باید در مسجد دیگر مصرف شود ولى اگر به درد مسجدهاى دیگر هم نخورد، مى توانند آن را بفروشند و پول آن را، اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد و گرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
◄ ساختن مسجد و تعمیر مسجدى که نزدیک به خرابى مى باشد مستحب است و اگر مسجد طورى خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، مى توانند آن را خراب کنندو دوباره بسازند بلکه مى توانند مسجدى را که خراب نشده، براى نماز خواندن در آن خراب کنند و بزرگتر بسازند.
◄ تمیزکردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است و کسى که مى خواهد مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو کند و لباس پاکیزه و قیمتى بپوشد و ته کفش خود را وارسى کند که نجاستى به آن نباشد و موقع داخل شدن به مسجد اول پاى راست و موقع بیرون آمدن، اول پاى چپ را بگذارد و همچنین مستحب است از همه زودتر به مسجد آید و از همه دیرتر از مسجد بیرون رود.
◄ وقتى انسان وارد مسجد مى شود; مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگرى هم بخواند کافى است.
◄ خوابیدن در مسجد، اگر انسان ناچار نباشد و صحبت کردن راجع به کارهاى دنیا و خواندن شعرى که نصیحت و مانند آن نباشد مکروه است. و همچنین گمشده اى را طلب کند و صداى خود را بلند کند ولى بلند کردن صدا براى اذان مانعى ندارد.
◄ راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است وکسى که پیاز و سیر و مانند اینها خورده که بوى دهانش مردم را اذیت مى کند مکروه است به مسجد برود.
◄ نهادن جسد میت در مسجد پیش از غسل دادن اگر موجب سرایت نجاست و مستلزم هتک مسجد نباشد مانع ندارد، و بعد از غسل دادن بى اشکال است. و صحن مسجد اگر مسجد نباشد شستن و غسل دادن میت در آنجا اگر مخالف با وقف نباشد و موجب هتک نشود اشکال ندارد.