سؤال: اگر کسى مکانى را براى خود در مسجد بگیرد تا چه زمانى حق او باقى است؟
جواب: مادامى که در آنجا نشسته است .
سؤال: در سفرهاى توریستى جهانگردان که بعضى از آنها غیر مسلمان و یا کمونیست مى باشند جهت تهیه عکس و فیلمبردارى وارد مساجد مسلمین مى شوند آیا ورود آنها به اماکن دینى مشروعیت دارد؟
جواب: آنها جنب هستند و ورود جنب به مسجد حرام است.
سؤال: آیا استفاده از برق مسجد براى ضبط مجلسى که در مسجد برقرار مى شود جایز است؟
جواب: با اجازه متولى مسجد آن هم پس از پرداخت و هزینه مصرف برق اشکال ندارد .
سؤال: اجناسى براى مسجد خریدارى مى شود آیا مى توان از آنها در خارج از مسجد استفاده کرد؟
جواب: استفاده در امور جدا از مسجد جایز نیست .
سؤال: در مرافق بعضى از مساجد اماکنى وجود دارد که از ملحقات مسجد به شمار مى آید بالکن مسجد و یا ایوان مسجد و یا قرائتخانه مسجد و یا جایگاه مسجد تعبیر مى شود. گاهى اوقات که مسجد تعطیل مى شود افرادى جهت مطالعه و یا حراست و یا اغراض و مقاصد دیگر که همه آنها مشروع و عقلایى مى باشد در آن اماکن مجتمع مى شوند و قهراً از روشنایى و گاز و سایر امکانات مسجد استفاده مى کنند به نظر حضرت عالى این نوع استفاده از امکانات مسجد مشروع است؟
جواب: هرگاه متولیان که هزینه هاى مسجد را تأمین مى کنند نظر وسیع دارند در این صورت اشکالى ندارد ولى اگر نظر آنان این است که از گاز و برق در مسجد در خصوص امور متعلق به امور مسجد استفاده شود در این صورت باید خوددارى کنند.
سؤال: آیا از پول نذورات و صندوق کمک به مسجد و کمک هاى نذرى مردمى مى توان جهت تقدیر از جمعى از بانوان به مناسبت تولد حضرت زهرا(علیهما السلام) و یا تقدیر از نوجوانان براى جذب بیشتر به مسجد و موارد دیگر مصرف نمود؟
جواب: اموال مزبور باید در تعمیر مسجد یا در پرداخت حقوق سرایه دار و مبلغان و غیره مصرف کرد و همچنین صرف آن در مراسمى که معمولاً در مساجد برگزار مى شود که هزینه مسجد به حساب مى شود اشکال ندارد و خلاصه اینکه صرف آنها در هر عملى که به مسجد مرتبط بوده و مسجد نیازمند آن باشد اشکال ندارد، اما امور خارج از مسجد هرچند خوب باشد باید هزینه آنها از جاى دیگر تأمین شود .
سؤال: در ایام تاسوعا و عاشورا ، مراسم در حسینه برگزار مى شود، آیا نماز و مراسم عزادارى در حسینیه بى حرمتى به مسجد محسوب مى شود؟ لطفاً جواب را مرقوم نمائید تا اختلاف برطرف شود؟
جواب: برگزارى نماز در مسجد ثواب بیشترى دارد، ولى در شرائطى که افراد نمى توانند به مسجد بروند یا براى آنها زحمت است اشکالى ندارد و مى توانند نماز را در همان حسینیه بخوانند و مؤمنین نباید در مسائلى که جنبه استحبابى دارد با هم اختلاف کنند، گاهى حفظ وحدت مهمتر از اهتمام به بعضى مسائل است که جنبه استحبابى دارد .
سؤال: آیا صحن مسجد، ملحق به مسجد است و احکام مسجد را دارد؟
جواب: صحن مسجد در شهرها فرق مى کند، در برخى مناطق جزء مسجد به شمار مى رود مانند نقاط گرمسیر و در برخى از نقاط جزء مسجد نیست .
سؤال: آیا مساجد تمام گروههاى مسلمان در احکام مسجد مشترک اند؟
جواب: تمام مساجد اسلامى حکم مشترکى دارند .
سؤال: اگر کسى مکانى را براى خود در مسجد بگیرد تا چه زمانى حق او باقى است؟
جواب: مادامى که در آنجا نشسته است .
آیا نجس کردن متعلقات مسجد مثل منبر جایز است؟
جواب: حرام است .
سؤال: آیا مى توان به جهت توسعه مسجد از زمینى که ملک عمومى است، به مسجد ملحق نمائیم؟
جواب: هرگاه مقصود از ملک عمومى معبر و راه است، نمى توان آن را جزء مسجد قرار داد و اگر زمین موات یا مخروبه اى که صاحب ندارد با اجازه عالم محل اشکال ندارد، البته در ساخت مسجد کوشش کنید همسایه ها متضرر نشوند .
سؤال: پس از چندین سال از بناء مسجد تصمیم به بناء بالکن در فضاى مسجد نموده ایم، آیا احکام مسجد در قسمت فوقانى نیز جارى است؟
جواب: ظاهر عبارت این است که بالکن به صورت نیم طبقه در فضاى مسجد موجود بنا مى شود، طبعاً حکم مسجد را خواهد داشت، مگر اینکه واقف تصریح کند فقط سطح مسجد تا حد معینى وقف است و اما در غیر این صورت ظاهر این است که مسجد با تمام فضا مورد وقف قرار گرفته است .
سؤال: سطح زمینى جهت احداث مسجد وقف شده است آیا مى توان زیرزمین آن را براى کتابخانه احداث کرد؟
جواب: در فرض سؤال که درصیغه وقف سطح زمین وقف شده، نه عمق آن در این صورت ساختن زیرزمین براى کتابخانه اشکالى ندارد و اگر در صیغه وقف عمق زمین نیز در نظر گرفته شده است حکم مسجد را دارد .
سؤال: اگر شخصى مبلغى را به مسجد بدهد و سپس منصرف شود آیا مى تواند با رضایت متولیان مسجد آن مبلغ را پس بگیرد؟
جواب: چیزى که در راه خدا داده است، نمى تواند آن را پس بگیرد .
آیا جایز است اضافه درآمد سالیانه برخى از امامزاده ها را در کارهاى عام المنفعه از قبیل ساخت پل و ساخت مسجد و . . . صرف کرد؟
جواب: اضافه درآمد سالیانه را باید در مورد خود امامزاده مصرف کرد مثلاً برگزارى مراسم روضه در محرم، مراسم موالید ائمه(علیهم السلام) و یا کمک به زائران فقیر امامزاده به عنوان مهمان امامزاده یا خرید کتاب و تشکیل کتابخانه در محیط امامزاده و . . . .
سؤال: مسجدى قدیمى به علت فرسودگى نوسازى شده است آیا اعلام عدم رضایت وارث بانى مسجد تاًثیرى در بطلان نماز دارد؟ و آیا به صرف نداشتن وقف نامه دلیل بر مالکیت وارث باقى است؟
جواب: هرگاه مسجد مزبور مدتها محل نمازگزارى اهالى بوده، و مردم آنجا را به عنوان مسجد شناخته اند آنجا وقف براى خداست و از ملک مالک و یا ورثه خارج شده است .
سؤال: در حالت عادى شرکت کردن در مسجد اهل سنت اولى است یا مسجد شیعیان؟
جواب: دوّمى اولى است .
سؤال: شخصى 70 متر زمین را که جنب مسجد بوده، به هیاًت امناء واگذار مى کند که هر آنچه صلاح مى دانند اقدام نماید هیأت امناء دو طبقه ایجاد کرده و طبقه پایین را به صورت حسینیه و طبقه بالا را مسجد قرار مى دهند آیا قرار دادن طبقه بالا مسجد و پایین به عنوان حسینیه صحیح است؟
جواب: هرگاه هیأت امناء به اجازه صاحب زمین براى طبقه دوم صیغه وقف مسجد بخوانند یا عملاً با آن معامله مسجد کنند مثلاً پس از ملحق کردن به مسجد نماز بخوانند در این صورت جزء مسجد مى شود و احکام مسجد را دارا خواهد بود و طبقه پایین نیز بستگى به انشاء هیأت امناء دارد، اگر وقف بر حسینیه کنند حکم آن را خواهد داشت .
سؤال: اگر از ابتداء زیرزمین مسجد، وضوخانه و سرویس بهداشتى باشد آیا استفاده از آن جایز است؟
جواب: اگر آلودگى به داخل مسجد سرایت نکند اشکال ندارد .
سؤال: زمینى جهت ساخت مسجد وقف شده برخى افراد در آن زمین، خانه عالم احداث نموده اند آیا واقف مى تواند مانع شود؟
جواب: باید طبق وقف نامه عمل کرد و زمینى که به عنوان مسجد وقف شده احداث خانه در آن براى عالم جائز نیست ولى اهالى همت کنند در نزدیکى مسجد خانه اى براى امام مسجد تهیه و وقف مسجد کنند .
سؤال: ملکى را به حسینیه تبدیل کردم و سالها مورد استفاده قرار گرفت آیا مى توان این مکان را به مسجد تبدیل نمود؟
جواب: اگر به عنوان حسینیه وقف نشده، مى توانید به عنوان مسجد وقف کنید .
آیا ساخت مناره و گنبد اسراف است و آیا ثواب بر آن مترتب مى شود؟
جواب: هر ساختمانى براى خود شناسنامه خاصى دارد و سنت مسلمانان در مورد مساجد همان گنبد و مناره است و باید این سنت را حفظ کرد و از آنجا که جزء مساجد است و شعار اسلامى است طبعاً پاداش خواهد داشت روایاتى که در آن ها نهى از ساختن مناره بلند شده است توجیه خاصى دارد .
سؤال: آیا گذاشتن وجوه جمع آورى شده مسجد در حساب هاى کوتاه مدت که سود جزئى پرداخت مى شود جایز است؟
جواب: در حسابهاى قرض الحسنه مورد اعتماد قرار دهند .
سؤال: آیا از وام بانکى براى خرید زمین و توسعه مسجد مى توان استفاده کرد؟
جواب: چون همراه با سود است استفاده نکنند .
سؤال: آیا مى توان وسائل اهدائى مسجد را در صورت اضافه بودن فروخت؟
جواب: در صورت امکان وسائل اضافى را به مسجد دیگر بدهند که مورد نیاز است و اگر تمام مساجد از این کالا بى نیاز هستند و نگهدارى آن مشکل است مى توانند بفروشند و در امور مسجد صرف نمایند یا چیز دیگر جایگزین سازند .
سؤال: آیا خارج کردن خاک و ریگ و مصالح ساختمانى از مسجد جایز است؟
جواب: در صورتى که نوسازى یا تعمیر مسجد نیاز به خاکبردارى داشته باشد خاکهاى اضافى را به بیرون مى برند و اما مصالح ساختمانى در صورت امکان در بناى مسجد مصرف کند و در غیر این صورت بفروشند و صرف مسجد کنند .
سؤال: آیا مى توان طبق نقشه شهرداى چند متر از مسجد را کسر و ملحق به کوچه کرد؟
جواب: مادامى که ضرورتى نباشد حفظ مسجد لازم است و نمى توان از مسجد چیزى را کم کرد .
سؤال: اگر مسجدى فرش اضافى دارد و حسینیه همان مسجد نیاز به فرش داشته باشد آیا مى توان آن را از مسجد به حسینیه منتقل کرد؟
جواب: هرگاه فرش مورد لزوم مسجد نباشد و نگهدارى آن همراه با خوف ضرر باشد باید به مسجد دیگر منتقل کرد و اگر خود مسجد به تعمیر نیاز دارد مى توانند فرش را بفروشند و نیاز مسجد را برطرف کنند در غیر این صورت مى توانند فرش را به حسینیه منتقل کنند .
سؤال: اگر زمینى وقف ساخت مسجد شود آیا مى توان طبقه زیر آن را سرویس بهداشتى قرار داد؟
جواب: زمینى را که براى مسجد وقف کنند نمى توان زیر آن را سرویس بهداشتى قرار دهند مگر اینکه در عمق بیشتر مثلاً در طبقه دوم از زیرزمین باشد که عرفاً تابع وقف شمرده نشود .